Toplam kalite yönetiminin uygulandığı eğitim kurumlarında öğretmen algılarına göre karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri

Abstract

Bir yönetim felsefesi olarak üretim sektöründe başlayan TKY, bu anlayışla yönetilen kurumları alanlarında zirveye taşımıştır. Elde edilen bu başarılar, bir süredir sorunların yaşandığı ve kesin çözümlerin üretilemediği eğitim sektörünün de dikkatini çekmiştir. Günümüzde, okulların hemen hemen hepsi bu çalışmalardan haberdar edilmiş ve Milli Eğitim Bakanlığı'nın yönergesiyle bu tür çalışmaları uygular hale gelmiştir. Fakat, uygulama sürecinde eğitim dünyasına özgü birtakım aksaklıklar ve problemler ortaya çıkmıştır. Bu araştırma, Toplam Kalite Yönetimi'nin uygulandığı eğitim kurumlarında öğretmen algılarına göre karşılaşılan sorunları ve çözüm önerilerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın birinci bölümünde, kalite, kalitenin doğuşu ve gelişimi, Toplam Kalite Yönetimi ve prensipleri, TKY'nin ABD, Japonya ve Türkiye'deki gelişimi, eğitimde kalite olgusu, İngiltere, ABD ve Türkiye'deki gelişimi, eğitimde TKY'nin getirilen ve uygulama sürecinde dikkat edilmesi gereken noktalar, uygulamalarda karşılaşılabilecek muhtemel engellere yönelik kuramsal bilgiler, problem cümlesi, alt problemler ve sınırlılıklara yer verilmiştir. Araştırmanın ikinci bölümünde, yöntem, evren ve örneklem, veri toplama aracı ve verilerin çözümü ve yorumlanması ile ilgili bilgiler yer almıştır. Araştırmanın verileri alan ile ilgili literatür taramasından sonra oluşturulan anket yardımıyla toplanmıştır. Anket, katılımcıların genel özelliklerinin belirlendiği ilk bölüm, okullarda TKY uygulamaları ile ilgili yaşanan sorunların belirlendiği ikinci bölüm ve TKY ile ilgili yaşanan sorunlara çözüm önerilerinin bulunduğu üçüncü bölüm olmak üzere üç kısımdan oluşmuştur. Araştırmanın üçüncü bölümünde, anketten elde edilen bulgular, frekanslar ve yüzdelik değerler kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın katılan öğretmenlerin algılarına göre; öğrencilerin motivasyonun düşük olduğu, ailevi ve maddi problemlerinin olduğu; velilerin TKY'ni bilmedikleri, okula karşı ilgisiz oldukları, okul IIIkararlarının alınmasına katılamadıkları; öğretmenlerin TKY'ni tam olarak anlamadan uygulamanın başladığı, öğretmenlerin iş doyumunun ve motivasyonun düşük olduğu; müfettişlerin TKY ile ilgili yeterli rehberlik yapmadıkları ve teftişlerin geliştirmeye yönelik olmadığı; eğitim programının öğrenci ihtiyaçlarını karşılamadığı, ders yükünün fazlaca ağır olduğu, sınav baskısının kalitenin önüne geçtiği; sınıfların çok kalabalık olduğu, okulun parasal kaynaklarının kısıtlı olduğu ve memur, teknisyen gibi yardımcı personelin eksik olduğu belirtilmiştir. TKY uygulamaları ile ilgili yaşanan bu sorunlara öğretmenlerin önerdikleri çözümler ise; denetimlerin eleştirmek için değil geliştirmek için yapılması, okulların eğitim, spor ve sanat gibi her alanda başarı hedefleri belirlemesi, güncel öğretim tekniklerinin özendirilmesi, her okulun kendi TKY kültürünü oluşturması ve elde edilen tüm okul verilerinin bilgisayar ortamına taşınması olarak belirlenmiştir.

Total Quality Management, which was started as a philosophy of management has lead the companies to a top position in their sectors. The success of TQM in industry has grasped the attention of people in education system which has vital problems for many years. Recently, all schools have been informed about TQM applications and have started to apply it after the direction of The Ministry of National Education. However, there have occurred several problems which are special to education system. This study has been carried out to define the problems in application of TQM at schools and probable solutions to those problems according to the perception of teachers. In the first part of the study, quality, the begirining and development of quality, Total Quality Management and Principles, development of TQM in USA, Japan and Turkey, Advantages of TQM in Education and key points in its application, theoretical information about the probable problems in application, sentence of problem, sub- problems and limitations have been discussed. The second part of the study includes method, population and sampling, the instrument of data collection, analyses and evaluation of the data. The data of the study has collected by a questionnaire prepared after a literature review in the field. The first part of the questionnaire includes items about the general characteristics of the participants, the second parts includes the items about the problems in the application of TQM at schools and the third part includes the items about the probable solutions to those problems at schools. The third part of the study includes the analyses of the data by using frequency and percentage. According to the participant teachers' perception, it has been found that the pupils have lack of motivation, financial and family problems; parents have not been well informed about TQM and have lack of interest for schooling, are not able to attend the meetings about schools; TQM was started to be applied before the teachers learn itwell, teachers have lack of motivation and work satisfaction; inspectors do not give enough guidance and inspections are not done for improvement; school curriculum do not fit the needs of pupils, lessons are too intensive, the exams put too much pressure on pupils, the classrooms are too crowded, the financial sources of schools are very little and schools are in need of other school staff like officers and technicians. The solutions put forward by the teachers for the problems in application of TQM in education are defined as; inspections should be done for improvement, schools should define achievement goals in sports, arts and education, contemporary teaching methods and techniques should be encouraged, schools should create their own TQM culture, should not copy it from other schools, all the data related to school should be transformed into the computer.