Bankalararası para piyasası (1990-2003 yılları arasındaki gelişmeler)

Abstract

Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası 1990'Iı yıllardan sonra yeni para politikası araçları kullanmıştır. Bunlar; Bankalararası Para Piyasası, Açık Piyasa İşlemleri ve Döviz ve Efektif Piyasalarıdır. Açık Piyasa İşlemleri; 1987 yılından sonra Türkiye için önemli ve en çok kullanılan para politikası aracı olmuştur. Açık Piyasa İşlemleri zamanlama ve işlem hacmi açısından esnek bir araçtır.Açık Piyasa İşlemleri ile dört tür işlem yapılır; Doğrudan Alım, Doğrudan Satım, Repo ve Ters Repo'dur. Doğrudan alım ve repo sayesinde bankacılık sistemine likidite sağlanırken ;doğrudan alım ve Ters repo ile bankacılık sisteminden likidite alınır. Bankalararası Para Piyasası; 1986 yılında T.C.Merkez Bankası bünyesinde kurulmuştur, kısa vadeli fonların alınıp satıldığı piyasalardır.Bankalararası para piyasasında işlemler risksiz ve kolay bir şekilde gerçekleşir.Gecelik faizler ekonominin içinde bulunduğu şartlardan etkilenir ve özellikle ekonominin likidite durumunun göstergesidir. Bankalararası Para Piyasası işlem türleri; TL Depo Alım-Satım İşlemleri, Geç Likidite Penceresi işlemleri, Gün İçi Limit işlemleri ve Depo Alım İhaleleridir. Döviz ve Efektif Piyasaları döviz kurlarında dengeyi sağlamak ve bankaların döviz rezervlerini düzenlemek için 1988 yılında faaliyete geçmiştir.Bu yüzden Döviz ve Efektif Piyasaları istikrarlıdır. T.C.Merkez Bankasının, Döviz ve Efektif Piyasaları ve Bankalararası Para Piyasasındaki aracılık faaliyetleri 2002 yılı itibariyle son bulmuştur. Bankalararası Para Piyasasında faizler arz ve talebe göre belirlenmektedir. Bankalararası Para Piyasasında bankalar ihtiyaçlarını bu piyasa vasıtası ile sağladıklarından, Merkez Bankası'nın kaynakları zorlanmamıştır. Açık Piyasa İşlemleri ile Merkez Bankası çok küçük alım ve satımlar ile piyasadaki likiditeyi ayarlayabilme avantajına sahiptir. Döviz ve Efektif Piyasaları ile kurlardaki aşırı dalgalanma önlenmiş olmakta ve piyasada istikrar sağlanmaktadır.

The Central Bank of Turkey is use new money policy instrument after 1990. There are Open Market Operation, interbank and Foreign Exchange Market. Open Market Operations are the most important monetary policy instrument of Central Bank. In the last years, Central Bank of Turkey's most important monetary instrument has become open market operations. Open Market Operations are flexible in terms of timing and transaction volume. Open can be categorized as outright purchase, outright sale, repurchase Agreemants(Repo) and Reverse Repo. Although outright purchase and Repo injects liquidity into banking system, outriht sale and reverse repo withdraws liquidity from banking system. Central Bank of Turkey established Interbank Money Market in April 1986. Thanks to Interbank Money Market, banks are able to meet their short term liquidity needs. Interbank operations are realized easily and risklessly. Overnight interest rates are affected by economic environment and especially liquidity condition in the economy. Some kinds of Interbank Money Markets are LON and GIL. Foreign Exchange market began to operate in 1988. This market's aims are arrange the foreign exchange and arrange exchange reserves. Therefore, foreign Exchange is become stabilty. Open Market Operation, Exchange Foreign Market and Interbank Money Market are always impoirtant markets for Turkey's economy policy. What's more, the system contributes the profitability of the banks by facilitating the transformation of temporary free reserves into earning assets.