Maksimal egzersizin fibrinolitik aktivite ve kan hücreleri üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı sedanter erkeklerde maksimal egzersizin hemen sonrasında ve toparlanma (istirahat) safhasında fibrinolitik aktivite ile kan hücrelerinde oluşan sayısal değişimleri izlemekti. Bu amaçla 19-30 yaş arası sigara içmeyen, sağlıklı, aktif spor yapmayan 16 erkek gönüllü ile çalışıldı. Tüm deneklerin maksimum oksijen tüketimleri (VO2 max.), vücut yüzey alanları ve vücut yağ yüzdeleri hesaplandı. Deneklere bisiklet ergometrisinde tükenene kadar maksimal egzersiz yaptırıldı. Euglobulin erime zamanı (EEZ), fibrin plak erime alanı(FPEA), fibrinojen, doku plazminojen aktivatörü (tPA), eritrosit, lökosit ve trombosit tayinleri egzersizden önce (EÖ), egzersizden hemen sonra (ES), egzersizden 1 (E1SS)ve4saatsonra(E4SS) yapıldı. FPEA, tPA egzersizden hemen ve 1 saat sonra artarken, E4SS azaldı. Fibrinojen egzersizden hemen sonra azalırken E1SS ve E4SS anlamlı olmayan artışlar gösterdi. EEZ egzersizden hemen sonra ve E1SS kısalma gösterirken E4SS uzadı. Lökositler ES ve E4SS iki kez artış gösterdiler. Trombositlerde ES görülen belirgin artış E1SS ve E4SS'da ılımlı olarak devam etti. Sonuç olarak egzersizden hemen sonra görülen fibrinolitik aktivite artışı egzersiz sonrası 1. saatte de devam etti. Egzersiz sonrası 4. saatte ise fibrinolitik aktivitede azalma saptandı. Maksimal egzersizin hemen sonrası ve toparlanma safhasında devam eden lökosit ve trombosit artışları, bu hücrelerin salgıladıkları enzimler dolayısıyla fibrinolitik aktivitede rol alabilecekleri ihtimalini düşündürdü. E4SS saptanan fibrinolitik aktivite azalmasının, özellikle risk unsuru taşıyan kişilerde büyük eforlar veya stresler sonrası görülen ani kardiovasküler komplikasyonlarda olası bir mekanizmalardan biri olabileceği sonucuna varıldı.