Bursa ilinde şeftali üretiminin ekonomik yapısı ve sorunları

Abstract

Şeftali ekolojik koşullar yönünden Türkiye'nin büyük bir kısmında yetişme olanağı bulan bir meyve türüdür. Ticari ölçüdeki yetiştiriciliği 1960'lara kadar en fazla Bursa başta olmak üzere Marmara Bölgesi'nde yoğunlaşmıştı. Örneğin 1959 yılında yapılan tespitlere göre Türkiye'deki şeftali ağaçlarının % 46'sı Bursa' da bulunmaktaydı. Genel üretimin de % 64'ü yine bu ilden sağlanmaktaydı. Hem yurt içi ulaşım olanaklarının gelişmesi hem de şehirlerdeki nüfus birikimi diğer bölgelerdeki üretimin hızla artmasına yol açmıştır. Dolayısıyla şeftali yetiştiriciliği hem Ege ve Akdeniz bölgelerinde hem de diğer bölgelerin uygun ekolojilerinde hızla gelişmiştir. Bu çalışmada 1997 yılında Bursa bölgesinde şeftali yetiştiriciliğinin ekonomik yönü incelenmiştir. Çalışmanın materyalini araştırma alanındaki 25 üretici ile yapılan anketler ve bu anketlerin değerlendirilmesi oluşturmuştur. İncelenen işletme sonuçlarına göre şeftali üretimi işletme ortalaması itibariyle 106.4 dekarda yapılmaktadır. Dekar başına ortalama ağaç sayısı 45 olarak bulunmuştur. İncelenen işletmelerde şeftaliden elde edilen gayri safi üretim değerinin işletme büyüklüğü ile azaldığı ve ilk grupta ( 0-15 da ) % 39.74 iken son grupta ( 26-+ ) % 28.94'e düştüğü ortaya çıkmıştır. İncelenen işletme ortalama değerlerine göre, birinci grup işletmelerde ( 0-15 dekar ) şeftali maliyeti 28.795 Tl/Kg iken değer giderek azalmış ve sırasıyla ikinci işletme grubunda ( 16-25 dekar ) 28.692 Tl/Kg ve üçüncü işletme grubunda ( 26-+ dekar ) 28.587 Tl/Kg şeklinde bulunmuştur.

Peach is a fruit which can be grown in most parts of Turkey in respect of the ecological conditions. Commercial growing was mostly intensive in the Marmara Region, especially in Bursa until 1960 s. For example, as it was determined in 1959, 46% of the trees in Turkey were in Bursa. The possibilities of transport to develop and the population to increase in other regions. So peach growing develop fastly both in Ege and Medditeranean ( Dokuzoğuz, 1976 ). In this study the economic analysis of peach growing in Bursa Region is examined. The material of the study is consist of questionnaires of 25 growers and their results. According to the examined farm results peach growing in the mean of farms is made in an area of 106.4 decares. The avarage tree number per decar is 45. The gross production value has decreased within the size of the farm and while it was 39.74% in the first group, it is 28.94% in the last group. According to the mean values of the farms, the cost of peach is 123 379 TL/Kg for the first group of farms (0-15 da), 90 275 TL/Kg for the second group (16-25 da) and 74 100 TL/Kg for the third group ( more than 26 decares).