Sağlık yapılarında yangın güvenliğinin ve duman kontrolünün sağlanmasına ilişkin modelleme yöntemi

Abstract

Sağlık yapıları, yangın korunma yöneyliğine göre orta düzeyde yangın riski içeren yapı sınıfı içderisindedir. Buna rağmen hastaneler, tahliye sırasında en çok problem yaşanan ve bu sebeple dumandan zehirlenerek yaşam kayıpları ile sonuçlanan yapılar niteliğindedir. Bu nedenle diğer yapılardan daha özel yangın güvenlik önlemlerinin oluşturulması gerektirirler. Türkiye?de bu konuya yönelik yeterli yönetmelik hükümlerine yer verilmemesi, mevcut hastanelerin hiç birinde aktif ve pasif önlemlerin alınmamış olması, hatta sedyeli tahliye ve güvenli ortam koşullarının sağlanması için özel çözümlerin getirilmemesi bu konuda yaşanan eksikliği gözler önüne sermektedir. Geçmiş yangınlar incelendiğinde, tahliye sırasında ortam koşullarının güvenlik kriterlerinin çok üzerine çıktığı görülmüştür. Bunun sonucunda, yaşam kayıplarının büyük bir çoğunluğunun, görüş mesafesinin 1m?nin altına düşerek çıkışların algılanmasının nerede ise imkânsız hale gelmesi ve geçen bu süre içinde zehirlenmeler sonucu gerçekleştiği görülmektedir. Tez çalışmasında tüm bu olumsuzlukların giderilerek yangın anında kullanıcıların en kısa zamanda güvenli alanlara aktarılmalarını sağlayacak kaçış yollarının ve güvenli mekânların tasarımlarına yer verilmiştir. Ayrıca yangının ilerlemesine olanak veren yakıt ve tutuşma kaynağının etkileşiminin kontrol altına alınarak, bu mekânlar içinde özel gereksinimler tanımlanmış ve yangının oluşması veya ilerlemesi engellenmeye çalışılmıştır. Ayrıca dumanın yayılımı, yangın olasılığı yüksek ve hareket riski taşıyan mekânların organizasyonlarının oluşturulması yolu ile sınırlandırılmıştır. NFPA istatistiklerine göre Yaşanan kayıpların temel nedenini yanan malzemelerden açığa çıkan dumanının neden olduğu zehirlenmeler oluşturmaktadır. Bu nedenle, yapılarda yangın anında alınması gereken temel önlem, kullanıcıların dumanın zararlı etkilerinden korumaktır. Bu amaçla ?Uludağ Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesinin? bir kliniğindeki hasta odasında tasarlanan bir yangın senaryosu sırasında 900 saniye boyunca gelişen olaylar incelenerek, sıcaklık etkisi ile malzemeler bazında gerçekleşen değişimler ?Phoneics Flair programı? yolu ile gerçekleştirilen CFD yazılımı ile analiz edilmiştir. Program, artan sıcaklığın ve dumanın hastalar üzerinde oluşturacağı olumsuzluklar, oluşan görüş mesafesinin tespit esilmesi ve bu doğrultuda alınması gereken önlemler konusunda yol göstermektedir. Ayrıca duman tahliyesinde seçilen sistemin etkinliğinin test edilmesi ve önlemlerin oluşturulmasından sonra oluşan ortam koşullarının analiz edilmesi konusunda da büyük yarar sağlamıştır. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda yeni ve mevcut hastanelerde bu konuda alınması gereken tedbirler ve adımlar belirlenerek yangın güvelikli hastane modeli oluşturulmuştur.

Likelihood of a fires in hospitals are in the average level compared to industrial plants, etc. However, in hospitals, during the evacuations lots of troubles are faced , thus too many lives are lost due to the smoke poisoning. For this reason, fire safety measures have to be taken more specificly than the other structures. Lack of sufficient regulations about that subject, have not been taken anough active and passive precautions in hospitals, and can not be offered specific solution in order to ensure safe environmental conditions and evacuation with gurney; reveal a lack of Failure in this regard. In the matter of analyzing the previous fires, environmental conditions during the evacuations are observed to dominate the security criteria. As a result of this, the fact that the range of visibility falls below one meter which makes impossible to perceive the emergency exits, cause life losses suffered from smoke poisoning. Content of this thesis involves solutions for those problems, basic requirements for means of egress and safe space designs. In addition, interaction between fuel and ignition sources that causes fires, is tried to get under control, and in these places specific requirements are defined for blocking the formation or progression of fires. Further, Spaces in which the possibility of fire risk is high are tried to be limited the spread of fire. The main reason for the losses is poisoning which is caused by smoke from burning materials. For this reason, basic precautions should be taken in case of fire in buildings in order to protect users from harmful effects of smoke. For this purpose, in a clinic patient room which is situated in "Uludag University Practice and Research Hospital," fire scenario has been examined for 900 seconds in order to discover the effects of temperature changes that have occurred on the basis of materials which was held by Phoneics Flair cfd software analyzing program. By this way, negative effects of increasing temperature and smoke on patients, determination of visibility distance and precautions about that issues can be obtained by this program. In addition to this, on the subject of testing the efficiency of the chosen smoke evacuation system and analysing of environmental conditions that occur after taking measures are both provide benefits. In Line with this results, measures and steps were determined about this issue for new and existing hospitals, hereat fire safety hospital model has been developed and the steps were determined.