Sistemik lupus eritematozusulu olgularda böbrek biyopsisinde Kİ-67 proliferasyon indeksi ve klinik bulgularla korelasyonu

Abstract

Sistemik lupus eritematozusta (SLE) böbrek tutulumu, tedavi protokollerinin belirlenmesi, hastalığın takibi ve prognostik açıdan en önemli çıkış noktasını oluşturmaktadır. Bu nedenlerle lupus nefriti böbrek biyopsi materyallerinin değerlendirilmesinde ışık mikroskopi yanında immünfioresan incelemeler de klinisyene yol göstericidir. Böbrek biyopsi materyallerinde glomeruler ve/veya tubuler hücre proliferasyonun gösterilmesi de direkt olarak uygulanacak immünsupresif tedavi protokol değişikliklerine yansıyacaktır. Ki-67 özellikle onkoloji alanında birçok neoplastik hastalıkta bir proliferasyon markerı olarak kullanılmıştır, bir monoklonal antikor olan MIB-1 kullanılarak parafin kesitlerde de uygulanabilirliği gösterildikten sonra Ki-67 ile ilgili daha geniş çalışmalar yapma olanağı doğmuştur. Ancak Ki-67 ile ilgili bu çalışmalar lupus nefritlerine yansımamıştır. Biz bu çalışmada Uludağ Tıp Fakültesi, Romatoloji ve Nefroloji Bilim Dallarında 1997-2001 yılları arasında lupus nefriti tanısı koyduğumuz 29 olgunun böbrek biyopsi materyallerinde Ki-67 proliferasyon indekslerine baktık. Bu bulguları biyopsi aktivite-kronisite indeksleri, sistemik lupus eritematozus hastalık aktivite indeksi, serum kreatinin düzeyleri, 24 saatlik proteinüri, antikardiolipin antikorları ve serum kompleman düzeyleriyle karşılaştırdık. Ki-67 proliferatif indeksi ile proteinüri, serum kompleman seviyeleri ve antikardiolipin antikorları arasında bir korelasyon saptanmazken, Ki-67 proliferatif indeksi ile Klas III, IV lupus nefritleri, serum kreatinin düzeyi, biyopsi aktivite indeksi ve sistemik lupus eritematozus hastalık aktivite indeksi arasında anlamlı ilişki saptandı. Klas II nefritli 9 olgunun 3'ünde Ki-67 ile bir miktar proliferasyon belirlendi. Sonuç olarak, histoimmünolojik bir proliferatif marker olan Ki-67 SLE böbrek biyopsilerine uygulanabilmiş ve proliferatif tip nefritlerde (Klas III, IV) Ki-67 proliferatif indeksi de yüksek bulunmuştur. Rutin renal biyopsi incelemesiyle Klas II lupus nefriti tanısı konan 9 olgunun 3'ünde Ki-67 ile glomerular hücresel proliferasyonun gösterilmesi, subklinik hasarın bir göstergesi olarak ta yorumlanabilir. Bu proliferasyonun varlığı bazı Klas II lupus nefritlerindeki tedavi protokollerinin seçimini etkileyebilir.

The type of the lupus nephritis and histopathologic features are the main properties to determine the treatment protocols, prognosis and follow-up the patients with systemic lupus erythematosus. In the evaluation of the renal biopsy material, light and immunofluorescent microscopy can be used. The existence of the tubular and/or glomerular cellular proliferation directly influence the type of immunsuppressive treatment protocols. Ki-67, a proliferation marker, were used as an independent prognostic indicator in a variety of neoplastic conditions. After several investigators have defined a method that a monoclonal antibody MIB-1 can recognizes an antigen in wax embedded tissues, numerous retrospective and larger series were reported especially in tumoral diseases, but there are very limited number of studies that investigate the proliferation marker Ki-67 in renal biopsy materials. We studied the expression of Ki-67 antigen in glomerular cells in various types of patients with lupus nephritis. Twenty nine renal biopsies fixed in formalin and embedded in paraffin were studied immunohistologically. Ki-67 proliferation index was compared with lupus nephritis activity-chronicity index, systemic lupus erythematosus disease activity index (SLEDAI), serum creatinin level, proteinuria, anticardiolipin antibodies and serum complement levels. There was no significant correlation between Ki-67 proliferation index and proteinuria, serum complement levels and anticardiolipin antibodies. There was a correlation between Ki-67 proliferation index and Class Ill-IV lupus nephritis, serum creatinin, biopsy activity index and SLEDAI. Three of the 9 patients with Klas IInephritis also showed some proliferation activity with Ki-67. In conclusion, Ki-67, a histoimmunological marker of proliferation can be applied to renal biopsy materials of patients with systemic lupus erythematosus. Ki-67 positivity observed more frequently in proliferative lupus nephritis Class Ill and IV. Three of the 9 patients with Class II lupus nephritis also showed some increased glomerular cellular proliferation with Ki-67. The existence of this glomerular cellular proliferation may effect the type of treatment protocols in some patients with Class II lupus nephritis.