Okul öncesi çocuklarda yanlış inanç testinde yanlış yanıtın nesne gerçekliğinden ayrıştırılması

Abstract

Zihin kuramı kişinin kendisi dışındakilerin zihinsel durumlarını algılama becerisidir ve zihin kuramı becerilerinin belirlenmesinde kullanılan ölçümlerden biri yanlış inanç testidir (Baron-Cohen, 1985). Alan yazında bu ölçüm yönteminin kapsamına ve dil ile olan ilişkisine dair bazı sınırlılıklar ortaya konmuştur (Bloom ve German, 2000). Mevcut çalışma kapsamında 3-6 yaşarası çocuklarda yanlış inanç testinde dil becerisi ve nesne varlığının etkilerini belirlemek üzere yanlış inanç testinin yeni bir versiyonu geliştirilmiştir. Yaygın olarak kullanılan yanlış inanç testinde zihin kuramını becerilerinin zayıflığına işaret eden ‘yanlış’ yanıtlarda deneklerin seçtiği ‘yer’ her zaman nesnenin bulunduğu ‘yere’ denk gelmektedir. Geliştirdiğimiz yeni versiyonda bu ikisi birbirinden ayrıştırılmış, nesnenin bulunduğu yerin etkisini ortaya koyacak üç farklı alternatif görev oluşturulmuştur. Çalışmaya 3-6 yaş arası 150anaokulu öğrencisi katılmıştır. Her birine Peabody dil beceri testi, orijinal ve yeni geliştirilmiş olan yanlış inanç testleri video şeklinde hazırlanarak rastgele bir sırayla uygulanmıştır. Bulgular kapsamında standart ve yeni geliştirilmiş testler karşılaştırıldığında her görevde çocukların yaşla birlikte doğru cevaplarında artış tespit edilse de çoğunlukla cevap olarak nesnenin yerini söyledikleri bulunmuştur. Ayrıca, yeni geliştirilmiş testlerden nesnenin ortamda olmadığı durumla standart testlerle karşılaştırıldığında nesnenin olmama durumunun çocukların doğru cevap verme oranlarını anlamlı derecede arttırdığı bulunmuştur. Bu durum yaygın olarak kullanılan yanlış inanç testine verilen yanıtların aslında doğru bir zihin kuramı ölçümü vermediğine ve çocukların becerilerinin sadece standart test ile yanlış yorumlanabileceğini işaret etmektedir. Bu sonuçlar yanlış inanç testinin sınırlılıklarını ortaya koymakla beraber nesne yerinin cevapları etkilediğini göstermektedir. Geliştirilen yeni testlerle yaygın kullanılan yanlış inanç testinin sınırlılıkların ortadan kaldırılmasının ve alternatif bir ölçümün yolu açılmıştır.

Theory of Mind (ToM) is the ability to perceive the mental states of others. False Belief (FB) test is one of the tasks used to determine ToM abilities (Baron-Cohen, 1985). In the literature, some limitations regarding the scope of this measurement method and its relationship with language have been revealed (Bloom & German, 2000). In the present study, a new version of the FB test was developed to determine the effects of language and object presence in children. In the original test, the "false" responses always corresponds to the "location" of the object. In the new version we developed, these two were separated and three different alternative tasks were created to reveal the effect of the object’s location. One hundred fifty children aged 3-6 years participated in the study. The Peabody language test, the standard FB test, and the newly developed test were presented. It was found that although the children's correct answers in each test increased with age, they mostly mentioned the object’s location as the answer. Additionally, it was found that the absence of the object significantly increased the rate of children's correct responses compared to the original tests when the object was not in the environment. This suggests that FB test do not accurately measure ToM, and children's abilities can be misinterpreted. At the same time, these results show that the object’s location affects the responses. The newly developed test sremoved the limitations and opened up an alternative measurement.