Multipl sklerozlu hastalarda akut plak ve beyaz cevherin difuzyon MR bulguları ile klinik özürlülük skoru arasındaki ilişkinin saptanması

Abstract

Amaç: Muitipi Skleroz (MS) tanısıyla izlenen olgularda aktif plak formasyonlarının ve konvansiyonel MR (T1 ağırlıklı SE ve T2 ağırlıklı SE) sekanslarında normal görünen beyaz cevher alanlarının, normal olgulara göre sayısal difüzyon farklılıklarının ortaya konması ve bu bulguların MS klinik subgruplan ve klinik Expanded Disability Status Scale (Genişletilmiş Özürlülük Durum Derecesi) skorları ile korelasyonunun araştırılması. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya akut atak bulguları saptanan ve aktif plak araştırılan toplam 35 hasta dahil edildi. Kontrastlı T1 ağırlıklı SE 0,1 mmol/kg Gd-DTPA ile boyanan aktif plak formasyonları saptanan olgularda difüzyon ağırlıklı görüntüleme (DAG, b=1000) çalışıldı. DAG'de saptanan hiperintens lezyonlar ADC (appearent diffusion coefficient) haritasından kantitatif olarak değerlendirildi. Kontrol grubunu ise, konvansyonel MR sekanslarında ve DAG'de kraniyal yapıları normal izlenen toplam 18 olgu oluşturdu. MS hastaların sentrum semiovale (SS) ve okspital horn (OH)'daki ADC değerleri kontrol grubu ile kantitatif olarak karşılaştırıldı. Bulgular: Çalışmaya 26'sı RRMS (Relapsing Remiting Multipl Skleroz), 8'i SPMS (Sekonder Progresif Muitipi Skleroz) ve biri ilk atak olmak üzere toplam 35 olgu dahil edildi. Cinsiyet değişkeni ile MS hastalığı arasında, bayanların MS hastalığına yakalanma oranı erkeklere oranla yüksek riskli bulundu (p<0,001). MS ve kontrol grupları karşılaştırıldığında, MS grubunda normal görünen beyaz cevherde SS'de (p<0,05) ve OH'da anlamlı düzeyde artışlar bulundu (p<0,001). ADC görüntülerinde aktif plaklardan yapılan kantitatif ölçümlerde minimum 1,25X1CT³ mm²/s ve maksimum 1,67X10'³ mm²/s arasında değişen değerler elde olundu (ortalama 1,42X10-³±0,08(SD) mm²/s). MS subgruplarının (RRMS,SPMS) içerdiği aktif plaklarda, kantitatif ADC değerleri arasında anlamlı farklılık bulunmadı (p<0,05). EDSS artışı ile SS'deki ADC değerleri arasında Pearson Correlation'a göre anlamlı bir ilişki saptanmazken (p<0,05), OH'daki ADC değerleri arasında anlamlı bir ilişki bulundu (p<0,05). Tartışma ve Sonuç: MS'li olgularımızın aktif plaklarında su difüzyonu normal beyaz cevhere göre belirgin olarak artmış olmasına karşın, aktif plaklardaki difüzyon artışının derecesi ile klinik özürlülük arasında bir ilişki saptanmadı. MS'li olgulardaki normal görünümlü beyaz cevherin ADC değerleri normal popülasyona göre yüksek bulundu. Ayrıca normal görünümlü beyaz cevherde özellikle okspital bölgede, ADC ile klinik özürlülük arasında orta dereceli korelasyon dikkati çekti. Saptanan beyaz cevher değişikliklerin prognoz ve tedaviyi yönlendirmedeki kalkışı halen çözümlenmemiş olup, bu konuda uzun dönemli çalışmalara gereksinim vardır.

Purpose: The aim of this study is to determine the differences of quantitative diffusion values of active plaque formations and normal white matter areas (according to conventional MR sequences; T1 weighted spin echo and T2 weighted spin echo} in patients followed with multiple sclerosis (MS) and comparing with normal individuals and also correlation of the findings with subgroups of MS and clinical scores EDSS (Expanded Disability Status Scale}. Materials and methods: 35 patients with acute attack symptoms who were evaluated for the presence of active plaques were included in the study. In patients with active plaques diffusion weighted magnetic resonance imaging sequence ( DW MRI) were a Isa studied. The quantitative values of the lesions which were hyperintense on diffusion weighted images were calculated from apperent diffusion coefficient (ADC) maps. Control group consisted 18 patients with normal cranial findings on DW MRI and conventional sequences. ADC values calculated from centrum semiovale and occipital horns of patients with MS were compared to those of control group's quantitatively. Results: Totally 35 patients; 26 with relapsing remitting multiple sclerosis ( RRMS), 8 with secondary progressive multiples clerosis ( SPMS) and one patient with the first attack were included in the study. The women were affected by the disease more than men, which was statistically significant (p<0,001 ). When compared with the control group, statistically significant higher values were calculated at centrum semiovale (p<0,05) and occipital horns (p<0,001). Quantitative values obtained from ADC maps of acute plaques ranged between minimum 1,27X10·³ mm² /s ve maximum 1,67X10·³ mm²/s (mean value 1,42X10·³ mm² /s). Quantitative ADC values calculated from active plaques of MS subgroups were not different (p>0,05). While no significant correlation was detected between EDSS increase and values calculated from centrum semiovale according to Pearson Correlation (p>0,05); significant correlation was found between the values calculated from occipital horn (p<0,05). Conclusion: In our patients with MS; although water diffusion of active plaques is much greater than the diffusion of normal white matter; no correlation was detected between the degree of increased diffusion and clinical disability. ADC values of normal appearing white matter in patients with MS is higher than normal population which adresses the beginning of white matter changes. On the other hand, correlation of ADC values and disability at normal appearing white matter, especially at the occipital lobe. It is stil not established how the detected white matter changes would affect the prognosis or the treatment and long term studies are needed about this subject.