Aktif yeşil alanlarda kullanıma göre ısıl konforun belirlenmesi: Görükle (Nilüfer/Bursa) örneği

Abstract

Geçmişten günümüze kadar olan süreçte insanları en çok etkileyen faktör iklim olmuştur. Günümüzde de enerji harcanan ve dengelenmeye çalışılan iklimsel verilerin dengelendiği duruma biyoklimatik konfor denilmektedir. Biyoklimatik konfor düzeyi insanların mental ve fiziksel sağlıkları üzerinde önemli rol oynamaktadır. Bu durum en çok aktif yeşil alanlarda ortaya çıkmaktadır. Çünkü insanlar yaşadıkları konutlarda enerji harcayarak ısınma ve soğuma durumunu dengeleyebilmektedir. Ancak bu durum insanların serbest zamanlarını en fazla geçirdikleri aktif yeşil alanlarda kapalı mekânlarda olduğu kadar kolay sağlanamamaktadır. Isınma ve soğuma durumunu en çok etkileyen faktör ısıl konfordur. Isıl konfor; insanların enerji harcamadan huzurlu bir şekilde durabildiği alanların sıcaklığını belirtmektedir. Bu çalışma, aktif yeşil alanlarda ısıl konfor dengesinin artırılabilmesini sağlayabilmek amacıyla yapılmıştır. Bu çalışmada, Bursa ili Nilüfer İlçesi Görükle Mahallesi’nde yer alan 14 adet aktif yeşil alan değerlendirilerek ısıl konfor düzeyleri belirlenmiştir. İlk aşamada, aktif yeşil alanların mevcut durumları incelenmiş ve dijital ortama aktarılmıştır. Daha sonra, tüm alanlar için farklı noktalar belirlenerek sıcaklık ölçümleri yapılmıştır. Görükle Mahalle’si için meteoroloji arşivinden yararlanılarak elde edilen veriler RayMan programı yardımıyla ısıl konfor analizinde kullanılmıştır. Yapılan ölçümler ile ısıl konfor analizinde elde edilen stres seviyeleri belirlenerek ısıl konfor dengesini etkileyen unsurlar tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda çim yüzey ve ağaçların bulunduğu alanlarda yaz aylarında sıcaklık düşüşünün, sert zeminlerin bulunduğu alanlarda ise sıcaklık artışının olduğu tespit edilmiştir. Yapılan çalışma sonucunda sadece çim yüzeyin olduğu noktalarda alınan ölçümlerde sıcaklık farkı -1,5°C olarak bulunmuştur. İbreli ağaçların geniş yapraklı ağaçlara oranla ısıl konfora etkisinin 0,5°C fazla olduğu saptanmıştır. Bununla birlikte araştırma alanındaki bütün bitkiler düşünüldüğünde, en sıcak dönemde, yüksek boylu bitkilerin kısa boylu bitkilere oranla daha serinletici etkisi olduğu sonucuna varılmıştır.

In the process from past to present, the most affecting factor for people has been the climate. Today, the situation in which the climatic data that energy is spent and tried to be balanced is balanced is called bioclimatic comfort. Bioclimatic comfort level plays an important role in people's mental and physical health. This situation occurs most often in active green spaces. Because people can balance the heating and cooling situation by spending energy in the houses they live in. However, this situation is not as easily achieved in active green spaces as in closed spaces. The most important factor of this situation is thermal comfort. Thermal comfort; it refers to the temperature of areas where people can stand peacefully without wasting energy. In this study, the necessary elements to provide thermal comfort balance in active green spaces are discussed. In this study, 14 active green spaces in Görükle district of Nilüfer district of Bursa province were examined and studies were carried out on thermal comfort level. In the first stage, the current status of active green spaces was examined and transferred to the digital environment. Then, different points were determined for all areas and temperature measurements were made. The data obtained by using the meteorology archive for Görükle Neighborhood was used in the thermal comfort analysis with the help of RayMan program. With the measurements made, the stress levels obtained in the thermal comfort analysis were determined and the factors affecting the thermal comfort balance were determined. In line with the results obtained, it has been determined that there is a decrease in temperature in the summer months in areas with grass surfaces and trees, and an increase in temperature in areas with hard floors. As a result of the study, the temperature difference was found as (-1.5) °C in the measurements taken only at the points where the grass surface is. It has been determined that the effect of coniferous trees on thermal comfort is 0.5°C more than broad-leaved trees. However, considering all the plants in the study area, it was concluded that in the hottest period, tall plants have a more cooling effect than short plants.