Türk alternatif müziğinin yeni performans mekanları bağlamında streaming müzik platformları

Abstract

Müzik endüstrisinin tarihsel gelişimi ya da müziğin endüstriyel bir sektör haline gelme süreci her ne kadar 19. yüzyılın sonlarına doğru geliştirilmeye başlayan ses kayıt teknolojileri ile anılsa da esas itibariyle notaların basılı hale getirilerek müziğin yeniden üretime ve tüketime olanak sağlayan bir materyale dönüştürülmesi, müziğin endüstriyelleşme sürecinin ilk adımı olarak görülmektedir. Bu süreç aynı zamanda müziğin “metalaşma” sürecinin de başlangıcı olarak nitelendirilmektedir. 1877 yılında fonograf adlı ses kayıt cihazının geliştirilmesiyle başlayan ses kayıt teknolojileri ve müzik endüstrisi tarihi; süreci takip eden yıllar içerisinde geliştirilen gramofon, gramofon plakları, manyetik bant, kaset, CD ve dijital ses-kayıt ortamları gibi teknolojilerle günümüze kadar varlığını sürdürmüştür. Özellikle 1980’li yıllar ve sonrasında geliştirilen kompakt disk adlı dijital ses kayıt ortamı ve MP3 adlı sıkıştırılmış dijital ses formatı, müzik endüstrisinde dijital çağın başlangıç teknolojileri olarak nitelendirilmiştir. 1990’lı yıllardan sonra internet teknolojisinin yaygınlaşması ve kişisel bilgisayarlar arası ağ bağlantılarının geliştirilmesiyle müzik endüstrisinde yeni bir -dijital- yapılanmanın gerekliliği ortaya çıkmıştır ve streaming müzik olgusu doğmuştur. Youtube, Spotify, Fizy, Apple Music, Tidal Hi-Fi Music, Deezer vb. streaming müzik platformlarının analizlerinin yapıldığı bu çalışmada aynı zamanda bu platformlar aracılığıyla Türkiye’de -doğrudan ya da dolaylı olarak- popülerleşen “Türk Alternatif Müzik” türü ve performans özellikleri irdelenmeye çalışılmıştır. Ayrıca Türkiye’de alternatif müzik türüne alternatif bir icra alanı oluşturan Sofar Sounds İstanbul organizasyonu; müzik-mekân ilişkisi ve geleneğin inşası bağlamında ele alınmıştır ve de Türkiye’de “ev konserleri” etkinliğinin giderek bir gelenek haline geldiği sonucuna varılmıştır. Çalışma tarama modelinde olup alan araştırması ve görüşme teknikleriyle desteklenmiştir.

Although the historical development of the music industry or the process of music becoming an industrial sector is remembered with sound recording technologies that began to be developed towards the end of the 19th century, essentially turning notes into a material that allows reproduction and consumption by making music, the first of the industrialization process of music seen as step. This process is also described as the beginning of the "commodification" process of music. Sound recording technologies and the history of the music industry, starting with the development of the sound recording device called phonograph in 1877; It has survived until today with technologies such as gramophone, gramophone records, magnetic tape, cassette, CD and digital sound-recording media developed in the years following the process. Especially the digital audio recording medium called compact disc and the compressed digital audio format called MP3, which were developed in the 1980s and after, have been described as the beginning technologies of the digital age in the music industry. After the 1990s, with the widespread use of internet technology and the development of network connections between personal computers, the necessity of a new-digital- structuring has emerged in the music industry and the phenomenon of streaming music has emerged. Youtube, Spotify, Fizy, Apple Music, Tidal Hi-Fi Music, Deezer etc. In this study, the analysis is done from the streaming music platform also -direct or indirectly in Turkey through this platform-as popularized the "Turkish Alternative Music" type and performance characteristics were examined. In addition Sofa Istanbul Sounds organization which is an alternative execution of the alternative music genre in Turkey; music-space relationship is discussed in the context of the construction of the tradition and also in Turkey "house concerts" event has reached the conclusion that the increasingly become a tradition. The study is in a screening model and supported by field research and interview techniques.