Aristoteles ve Fârâbî bağlamında cins tümeli üzerine bir inceleme

Abstract

Bu çalışmada mantık ilminin kurucusu kabul edilen Aristoteles ile İslam Âleminde Muallim-i Sânî olarak kabul edilen Fârâbî'nin beş tümel çatısı altında değerlendirilen cins ve tür konularına yaklaşımları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışmamız, giriş, üç bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Giriş bölümünde tezin konusu, amacı, yöntemi ve kaynakları ele alınmıştır. Birinci bölümde çalışmamızla doğrudan ilişkili cins, tür ve cevher kavramlarının etimolojik kökeni, sözlük ve ıstılahi anlamları üzerinde durulmuştur. Bu kavramlarla ilişkili bazı kavramların analizi yapılmıştır. İkinci bölümde Aristoteles'in hayatı, eserleri, içlem ve kaplam ilişkisi, Aristoteles bağlamında cins ve tür tümelleri üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümde Fârâbî'nin hayatı, eserleri, Fârâbî bağlamında cins ve tür tümelleri üzerinde durulmuştur. Bu bölümün sonunda Aristoteles, Porphyrios ve Fârâbî bağlamında elde ettiğimiz veriler mukayeseli bir biçimde ele alınıp tahlil edilmiştir.

In this study, Aristotle who accepted founder of logic and Farabi who accepted in the Islamic world as the Second Teacher their aproaches to the subjects of genus and species evaluated under the roof of five predicables are tried to revealed. Our study consist an introduction, three chapters and a conclusion.In the introduction subject of thesis, purpose, method and sources were addressed. In the first chapter; the notions directly related to our study genus, species and substance were emphasised with their etymological origin, dictionary and terminological meanings. Some notions are analyzed related to this notions. In the second chapter; life of Aristotle, his works, his association with intension and extension, genus and species universals were emphasised with the context of Aristotle. In the third chapter, life of Farabi, his works, genus and species universals were emphasised with the context of Farabi. At the end of this chapter the data we derived are analyzed comparatively with the context of Aristotle, Porphyry and Farabi.