Üretkenlik karşıtı iş davranışları ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin incelenmesine yönelik bir araştırma

Abstract

Önemli bir çalışan tutumu olarak ele alınan örgütsel bağlılık kavramının, örgütsel normlara zarar veren ve örgüt ve örgüt üyelerini ciddi düzeyde etkileyen gönüllü davranışlar olarak ele alınan üretkenlik karşıtı iş davranışları üzerinde önemli düzeyde bir etkisi bulunduğu düşünülmektedir. Bu doğrultuda, bu çalışmanın temel amacı, örgütsel bağlılık ile üretkenlik karşıtı iş davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Çalışmanın ilk bölümünde, üretkenlik karşıtı iş davranışları kavramının teorik çerçevesi açıklanmış, ikinci bölümde ise örgütsel bağlılık kavramı incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise, bu iki kavram arasındaki ilişkilerin kuramsal temeli açıklanmaya çalışılmıştır. Dördüncü bölümde, üretkenlik karşıtı iş davranışları ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkileri incelemek amacıyla gerçekleştirilen araştırmaya yer verilmiştir. Araştırmada veriler, anket yöntemi ile Bursa'da beton sanayinde bir işletmede çalışan 104 beyaz yakalı bireyden toplanmıştır. Elde edilen veriler ile ilgili tüm analizler için "SPSS 14.0 for Windows" programından yararlanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, üretkenlik karşıtı iş davranışları ile örgütsel bağlılık değişkenleri arasında yüksek düzeyde ters yönlü ve istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, bağımsız değişkenler olan duygusal bağlılık, devamlılık bağlılığı ve normatif bağlılığın, bağımlı değişken olarak kötüye kullanma boyutundaki değişimi anlamlı bir şekilde açıklamazken, bağımlı değişken olarak geri çekilme boyutundaki değişimi anlamlı düzeyde açıkladığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, üretkenlik karşıtı iş davranışları ve örgütsel bağlılığın, cinsiyet, yaş, medeni durum, öğrenim durumu ve çalışma süresi demografik değişkenlerine göre farklılık gösterip göstermediğine yönelik analizler yapılmış, bazı değişkenlere bağlı olarak farklılık sergiledikleri görülmüştür.

Organizational commitment that is an important employee attiude has an important impact on counterproductive work behavior damaging organizational norms and affecting the organization and organization's members in the serious level. The main purpose of this study is to investigate the relationship between counterproductive work behavior and organizational commitment. In the first and the second sections, the concept of counterproductive work behavior and organizational commitment are discussed respectively. In the third section, it is explained the thoretrical basis of the relationship between these two concepts. In the fourth section, the implementation of the study and its results are explained in detail. The research was conducted on 104 white collar workers who work in concrete industry in Bursa. The data were collected by using the survey method. The computer program "SPSS 14.0 for Windows" was used for the analysis of the data obtained from questionnaires. According to the results obtained, there is a significant inverse relationship counterproductive work behavior and organizational commitment. Besides, independent variables which are affective, continuance, normative commitment do not explain the change in the abuse subscale significantly. On the other hand, these independent variables explain the change in the whitdrawal subscale in an meaningful way. In addition, other analysis were conducted to determine whether counterproductive work behavior and organizational commitment differed depending on the gender, age, level of education and organizational tenure of the employees. It was found to be differences according to certain variables.