Sosyal ağ kullanımı davranışlarının beden imgesi ve depresyon ile ilişkisinin sosyal karşılaştırma kuramı bağlamında incelenmesi

Abstract

Günümüzde dijital iletişim olanakları çok yaygınlaşmış ve özellikle sosyal ağ sistemlerinin kullanımı popüler hale gelmiştir. Önceki çalışmaların sonuçları, sosyal ağ kullanımının, kişilerin beden imgelerini beğenmede azalma ile ve depresyon düzeylerinde artış ile ilişkili olduğunu göstermiştir. Bu çalışmanın amacı, söz konusu ilişkide, biri bireysel, diğeri kişilerarası nitelikte iki değişkenin (öz-şefkat ve ilişkisel yakınlık düzeyi) koruyucu işlev görme potansiyelini sorgulamaktır. Katılımcılar, Bülent Ecevit Üniversitesi’nin 228 öğrencisidir (106 K, 110 E). Öğrencilere sosyal ağ kullanım yoğunluğu, diğerini kendi benliğine katma, öz-şefkat, durumsal depresyon, bedeni beğenme ölçekleri ile sosyal ağ kullanımına ve sosyal ağlarda fiziksel görünüm açısından yaptıkları yukarı yönde karşılaştırmalara ilişkin soru formları verildi. Önce, sosyal ağ kullanım sıklığının depresyonla ilişkisinde fiziksel görünüme dair yukarı yönde karşılaştırmalar yapmanın ve bedenini beğenmenin düzenleyici rolleri yapısal eşitlik modeli kullanarak sınandı. Sosyal ağ kulanım sıklığının yukarı yönde karşılaştırmaları daha sık yapmayı, onun da kendi görünümünü daha az beğenmeyi, ve son olarak kendi görünümünü beğenmemenin depresyonu yordadığı bulundu. Ardından, yukarı yönde karşılaştırma yapma sıklığı ile kendi görünümünü beğenmeme arasındaki ilişkide, öz-şefkatin ve karşılaştırma yapılan kişilerle ilişkisel yakınlığın düzenleyici rolü test edildi ve sadece öz-şefkatin etkisi anlamlı bulundu. Kişilerin öz-şefkat düzeylerinin yüksek olması durumunda söz konusu negatif ilişkinin azaldığı, öz-şefkat düzeyleri düşük olduğunda ise negatif ilişkinin daha güçlü olduğu saptandı. Bulgular, sosyal ağ kullanımının depresyonla ilişkisini açıklamada bireysel ve sosyal psikolojik faktörlerin rolü bağlamında tartışıldı.

Digital communication opportunities have become widespread and especially the use of social networking systems has become popular. The results of earlier studies have shown that, the increases in the use of social network sites are related to decreases in body appreciation and increases in depression level. The aim of the current study is to test the protective function of two variables (self-compassion and relational closeness level) in the aforementioned relationship. The participants were 228 students from Bülent Ecevit University (106 F, 110 M). Students completed the scales about the density of social networking use, self-compassion, situational depression, body-appreciation, and they also answered the questions about their use of social network sites and upward comparisons they make on social neworking sites about theit physiçal appearances. Firstly, structural equation modeling was used to test the role of making upward social comparisons on social networking sites with regard to physical apperance and body appreciation as serial mediators linking the frequency of social networking sites usage and depression. The frequency of social networking sites usage predicted the level of upward comparisons which in turn negatively predicted body appreciation, and finally, body appreciation predicted depression level. Next, the moderating role of two variables -self-compassion and the relational closeness with the comparison targets- were tested in the relationship between the frequency of making upward comparison and body appreciation, and the effect of selfcompassion was found to be significant. It was seen that the aforementioned relationship decreased when individuals' self-compassion levels were high, and increased when their self-compassion levels were low. The findings are discussed in terms of the role of personal and social psychological factors in understanding the relationship between social networking site use and depression.