Hız tümseklerinin araç ve sürücüler/yolcular üzerindeki etkilerinin araştırılması

Abstract

Trafik sakinleştirme için en fazla tercih edilen yöntemlerin başında hız tümsekleri uygulaması gelmektedir. Dolayısıyla hız tümseği uygulamalarının mevcut standartlara uyumluğu, belirlenen hız azaltma hedeflerine ulaştırıp ulaşmadığı ve araç/yolcu üzerindeki etkilerinin belirlenmesi gibi hususların araştırması önem kazanmaktadır. Bu çalışmada uygulanan hız tümseklerinin standartlara uygunluğu ve araç/yolcu üzerindeki yarattığı titreşimin etkileri konfor açısından değerlendirmesi amaçlanmaktadır. Çalışma kapsamında Bursa Nilüfer Bölgesinde bulunan Uludağ Üniversitesi içerisinde son yıllarda yaygın olarak kullanılan hız tümsekleri örnek alınarak, bunların Türkiye standardında (TS 6283) uygunluğunu kontrol edilmiş ve bu tümseklerin araçlar ve sürücüler/yolcular üzerindeki etkileri konfor bakımından değerlendirilmektedir. Bu çalışma üç aşamadan oluşmaktadır. Simülasyon yöntemi ile arazideki uygulanan tümseklerin modellerini oluşturularak değişik hızda meydana gelen titreşimlerin düşey ivmeler cinsinden elde edilerek sürücü/yolcu açısından konfor seviyelerini teorik olarak belirlenmesi (ISO 2631-1 standardına göre) çalışmanın ilk aşamasında yer almaktadır. İkinci aşamasında ise arazideki gözlemlenen araçların tespit edilen geçiş hızlarına göre sürücü/yolcu hissettikleri öznel (sübjektif) konfor seviyelerinin belirlenmesini içermektedir. İlk aşamada kurulan model ile arazi gözlemlerinde tespit edilen hızlara göre belirlenmiş ivmeler vasıtasıyla elde edilen konfor seviyelerin değerleriyle ikinci aşamada gözleme dayalı olarak anket yoluyla tespit edilmiş öznel konfor değerleri arasındaki ilişkinin istatistiksel olarak değerlendirmesi çalışmanın son aşamasını oluşturmaktadır. Bulunan bulgular doğrultusunda trafik sakinleştirme ulaşmada uygulanan hız tümseklerinin ne kadar etkin oldukları değerlendirmeler ve önerilen sunulmuştur.

Speed humps in one of the most preferred methods for traffic calming. Therefore, it is important to investigate their application compliance with the current standards and the level of speed reduction that they aimed to provide as well as to investigate their effects on vehicles, drivers/passengers. In this study, it is aimed to evaluate the conformity of the applied speed humps with the current standards and the effects on the vehicles/passengers. Therefore, speed humps which have recently been widely applied in Bursa Uludağ University campus, Nilüfer/Bursa have been taken into consideration. These speed humps first been checked to determine the level of conformity with the turkey standard (TS 6283) and then their effects on passengers have been evaluated in terms of comfort. This study consists of three stages. The fırst stage of the study constitutes modeling the humps and vehicles by means of simulation technique. In this stage, the vibrations in terms of vertical accelerations for different types of vehicles with varying speeds are determined by the model. The comfort levels that drivers/passengers experience are also defined according to ISO 2631-1 standard. The second phase involves conducting a survey that aimed to determine the subjective comfort levels of the drivers/passengers according to passing over speeds of the vehicles observed in the field. In the last stage, the statistical measure of association between the theoretical comfort values that have been obtained by the simulation models with respect to passing over speeds on humps and the subjective comfort values derived from the survey has been investigated. According to the findings, the efficiency of the speed humps currently in use on the campus has been evaluated and suggestions have been developed accordingly.