Anadolu ve Trakya kökenli buğday genetik materyalinde kimi agronomik özellikler üzerinde incelemeler

Abstract

Der Pflanzlichen Gen-ReSSourcen kommt in letzten Jahren nicht zu unterschaetzende Bedeutung für Verbesserung der Sortenqualitaet ZU. Da die Türkei in einer bedeutenden Genzentrum der Welt liegt und das Genpotential vom Anatolien sowie vom Thrazien eine faszinierende Grösse ist, sollten die verschiedene pflanzliche Sammlungsmateriale für die Nutzung der Pflanzenzüchtern zur Verfügung gestellt werden. Aus diesen Gründen sollen die aus verschiedenen Regionen der Türkei gesammelte Pflanzliche Expeditionensmaterial ausführlich untersucht werden. Im Hinblick auf diese Betrachtung wurden 681 Landsorten und Linien Von Weizen, die von Osman Tosun Genbank aufgenommen sind, hinsichtlich einiger wichtigen Ertragsmerkmale untersucht.. Das Pflanzenmaterial bestand aus 438 T.aestivum, 106 T.turgidum var.durum, 137 T.compactum Landsorten und Linien. Als rtragsbewirkende Merkmale sind Halm-und Aehrenlaenge, Aehrchen und Kornzahl je Aehrer Tausend korn Gewicht (TKG), Reifezeit und Standfestigkeit in Betracht gezogen. DIE Linien und Sorten zeigten bezüglich dieser agronomischen Eigenschaften grosse Variationen, obwohl das untersuchte Material zahlermaessig relativ klein war. Diese Variationen in einzelnen Merkmalen entsprechen der mannigfaltigen mikrogenzentren bzw kleine ekologische Neste der türkischen Landschaft. Genaess der erhaltenen. Daten besitzen einige Linien und Sorter einzelne sowie :ombinierte Merkmale, welche für Pflanzenzüchtern und Forschern utzvoll sein können. Unter der untersuchten Genmaterial iberholten 10 linien bzw. Landsorten die Standartsorten, im linblick auf Eigenschaftskombination Frühreife - itandfestigkeit - Kernzahl je Aetre.

Çeşitlerin kalitelerini araştırmada son yıllarda bitki gen kaynaklarının önemi artmaktadır. Türkiye önemli bir gen merkezi üzerinde bulunduğundan ve Anadolu il Trakya'daki gen potansiyeli çekici büyüklükte olduğundan, buradan kaynaklanan bitki gen materyalinin, ıslahçıların yararlanmalarına sunulmaları gerekir. Bu nedenle Türkiye'nin çeşitli bölgelerinden toplanmış bulunan bitki materyalleri detaylı olarak araştırılmalıdır. Bu amaçla Osman Tosun Gen Bankası'ndan sağlanan 681 yerli buğday çeşit hatları, kimi önemli argonomik özellikler bakımından incelenmiştir. Bitki materyali 438 T.aestivum, 106 T. turgidum var. durum, 137 T. compactum yerli çeşit ve hatlarından oluşmuştur. Verim üzerinde etkili özellikler olarak bitki ve başak boyları, başakta başakçık ve tane sayıları, bin tane ağırlığı, olgunlaşma zamanı ve sap sağlamlığı dikkate alınmıştır. İncelenen materyal relatif az sayıda olmasına karşın, çeşit ve hatlar bu agronomik özelliklerce büyük varyasyonlar göstermiştir. özelliklerdeki bu varyasyonlar, Türkiye'deki birçok gen merkezlerinin ya da küçük ekolojik yuvalarının varlığına uygun düşmektedir. Elde edilen sonuçlara göre kısmi hat ve çeşitler bir ya da birden fazla özellik bakımından bitki ıslahçıları ve araştırıcılarına yararlı olabilecek durumdadır. Araştırılan gen materyali arasında 10 hat ve çeşit, erken olgunlaşma, sağ sağlamlığı, başakta tane sayısından oluşan özellikler kombinasyonu açısından standart çeşitleri geçmiştir.