Kanser hastası çocuk ve ergenlerin ebeveynlerinde travma sonrası stres bozukluğunun ve travma sonrası gelişimin belirleyicileri: Sosyal destek, ruminasyon ve yükleme biçimleri

Abstract

Bu çalışma, kanser hastası çocukların ebeveynlerinin travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) ve travma sonrası gelişim (TSG) düzeylerini ve bunlarla ilişkili değişkenleri belirlemek amacıyla, 78 anne ve 34 babadan oluşan toplam 117 ebeveynle gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya katılan ebeveynlere toplam 6 adet ölçek uygulanmıştır. Değişkenler arası ilişkileri belirlemek amacıyla bağımsız gruplar için t testleri, korelasyon ve regresyon analizleri yapılmıştır. Yapılan analiz sonuçlarına göre, ebeveynlerin orta düzeyde TSSB ve yüksek düzeyde TSG yaşadıkları, annelerin babalara göre daha yüksek düzeyde travma sonrası gelişim yaşadıkları fakat travma sonrası stres bozukluğu düzeylerinde ebeveynlerin cinsiyeti açısından herhangi bir farklılık olmadığı bulunmuştur. Bunun yanında ebeveynlerin travma sonrası gelişim ve travma sonrası stres bozukluğu puanları birbirleriyle pozitif yönde ilişkili bulunmuştur. Son olarak, çocuk yaşının, ebeveyn cinsiyetinin, yükleme biçimlerinin iyi olaylar için önemlilik, kötü olaylar için önemlilik ve iyi olaylar için içsellik, genellik ve değişmezlik toplam puanlarından oluşan birleşik pozitif alt boyutlarının travma sonrası gelişim düzeylerini yordadığı, ebeveynlerin gelir düzeyi ve ruminasyonun da travma sonrası stres bozukluğu düzeylerini yordadığı belirlenmiştir. Sosyal destek ise ne TSSB ne de TSG ile ilişkili bulunmamıştır.

This study is conducted to identify posttraumatic stress disorder (PTSD), posttraumatic growth (PTG), and other related variables among the parents of children with cancer. There were 117 parents, 78 mother and 34 father, in the study. Six scales were administered to participating parents. Independent samples t-tests, correlation, and regression analyses were conducted to identify the relationships between the variables. Based on the analyses, it was found that the parents had experienced medium levels of PTSD and high levels of PTG, moreover mothers had experienced higher levels of posttraumatic growth than the fathers, and there were no gender differences in the levels of posttraumatic stress disorder. Additionally, there was a positive relationship between parents' scores of posttraumatic stress disorder and posttraumatic growth. Finally, it was found that the level of posttraumatic stress disorder was predicted by parents' income levels and rumination, and posttraumatic growth was predicted by child's age, parent's gender, and the subdimensions of explanatory style, which are importance for good events, importance for good bad events, and a positive composite composed of scores of internalization for good news, generalization, and stability. Social support was not found to be related to either PTSD or PTG.