Metil salisilat' ın fasulyede bulunan yararlı ve zararlı arthropodlar üzerine etkisi

Abstract

Pek çok doğal düşmanın zararlıların teşvik ettiği olduğu bitki uçucularını (HIPVs) kullanarak avlarının yerini tespit ettiği ve avlarını tanıdığı bilinmektedir. Zararlı kaynaklı bitki uçucularından olan metil salisilat (MeSA) doğal düşmanlar için çekici etki gösterirken zararlıların da davranışlarını etkilemektedir. Bu araştırmada, arazi koşullarında sentetik HIPV' lerden MeSA'nın yeşil fasulye (Magnum çeşidi) bitkisinde yararlı ve zararlı arthropodlar üzerine etkisi çalışılmıştır. Çalışmalarda dört uygulama yapılmış olup bunlar; 1) MeSA (metil salisilat asılmış temiz bitkiler), 2) Akar+MeSA (akar bulaştırılmış ve metil salisilat asılmış bitkiler), 3) Akar (akar bulaştırılmış bitkiler) ve 4) Kontrol (temiz bitkiler) şeklindedir. MeSA 2 ml' lik karışım halinde sarı yapışkan tuzaklarla birlikte yerden yaklaşık 1 m yükseklikteki tahta çıtalara asılmıştır ve haftalık olarak değiştirilmiştir. Sarı yapışkan tuzaklar haftalık olarak değiştirilmiş ve yararlıların ve zararlıların incelenmesi stereomikroskop kullanılarak yapılmıştır. Ayrıca yaprakta faydalı ve zararlı sayımları yapılmıştır (15 yaprak/ parsel). Çalışma sonuçlarına göre 2011-2012 yıllarında yapılan dört uygulama arasında; Aelothrips sp., Coccinellidae familyasına ait türler, Orius sp., Anthocoris sp., Mikro-Hymenoptera' ya ait türlerin MeSA bulunan parsellere daha çok çekildiği yapılan tuzak ve yaprak sayımları ile belirlenmiştir. Bunun yanında MeSA' ın zararlı thripsler ve yaprak pireleri üzerine herhangi bir çekici etkisinin olmadığı tespit edilmiştir. Ancak yaprak sayımlarından elde edilen sonuçlara göre yaprak bitleri ve beyazsinekler üzerine MeSA' nın daha çok uzaklaştırıcı etkide bulunduğu görülmüştür.

Many natural enemies use herbivore induced plant volatiles to locate and identify their host. Methyl salicylate (MeSA), an herbivore-induced plant volatile, has been shown to attract natural enemies and affect herbivore behavior. In this study, synthetic HIPVs MeSA was examined for its effect to natural enemies and pests of green bean plant (Magnum var.). The following treatments were made: 1) MeSA alone 2) MeSA+ Mite release (Tetranychus urticae) 3) Mite release 4) Untreated Control. Yellow sticky cards (28 x 23 cm, Trece Incorporated) baited with 2-ml glass vials of candidate HIPV solutions were tied to wooden poles > 1 m above the ground and treatments were reapplied every week. Sticky cards were replaced weekly and examined under a stereomicroscope for natural enemies and pests. In addition leaf observation (15 leaves / per plot) is done. In conclusion, among four treatments in both 2011 and 2012, the greatest attraction Aelothrips sp., Coccinellidae, Orius sp., Anthocoris sp., Micro-Hymenopteran natural enemies were observed towards MeSA alone and MeSA+Mite release based on avarage trap catches and avarage leaves counts. However MeSA was not effected on thrips pests and leafhoppers. But according to leaf counts MeSA was repellent for aphids and whiteflies.