Uludağ Üniversitesi Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkezi arazisi istek yöntemi ile işletilen basınçlı sulama sisteminin COPAM modeli ile performans analizi

Abstract

Son yıllarda Türkiye dahil bir çok ülkede, basınçlı sulama sistemlerine doğru bir yönelme söz konusudur. Bu tür sistemlerde etkin ve randımanlı bir sulama için sistemin performansı büyük önem taşımaktadır. Özellikle istek yöntemi ile işletilen basınçlı sulama şebekelerinde hangi hidrantın ne zaman ve ne kadar kullanılacağı olasılık içerdiği ve hemen hemen bütün hidrantların aynı zamanda kullanılabilme olasığı var olduğu için, bu tarz sistemlerin performans analizi diğer sistemlere oranla daha büyük önem taşımaktadır. Söz konusu sistemlerin analizinin zorluğundan dolayı genellikle ampirik yöntemler kullanılmıştır. Bu amaca yönelik olarak, günümüzde çok sayıda bilgisayar yazılımı geliştirilmiştir. Bu çalışmada, tarımsal üretimde önemli bir gider payına sahip olan basınçlı sulama şebekelerinin optimum tasarlanma olanaklarını ortaya koymak ve sistem performansını belirlemek amacıyla, Lamaddalena (1997) tarafından geliştirilen ve Lamaddalena ve Sagardoy (2000) tarafından yayınlanan COPAM (Sınıflandırılmış Karakteristik Eğriler Modeli) yazılımı kullanılmıştır. Söz konusu yazılım Uludağ Üniversitesi Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkezi istek yöntemi ile işletilen basınçlı sulama şebekesine uygulanmıştır. Ele alınan sulama sistemine ilişkin sistem güvenirliliği, hidrant basınç yükleri, kaynak yüksekliği, debi ve boru çapları, geniş analiz araçlarına sahip olan COPAM yazılımı ile analiz edilmiştir. Analizler sonucu, incelenen sistemde hidrant düzeyinde performans eksikliğine rastlanmamıştır. Ayrıca, alternatif bir senaryo olarak mevcut sulama şebekesinin boru çapları COPAM programı ile hesaplanarak elde edilen yeni boru çaplarına göre sistem performansı yeniden analiz edilmiştir. Bu analiz sonucunda boru çaplarının küçülmesine rağmen, sistemin performansında büyük bir farklılık görülmemiştir.

In recent years, many countries including Turkey have tended to use of pressurized irrigation systems. For an efficient and an effective irrigation, performance is very important in these systems. In especially on-demand pressurized irrigation systems, due to the fact that there are always probabilities of which hydrants to be used, when to be used, and which amount to be used, the performance analysis of these systems are more important than of other systems. Due to the complexity of analysis of these systems, empirical methods have been used generally. For this purpose, many computer software have been developed recently. In this study, to exhibit optimal design opportunities of the pressurized irrigation networks having an important portion of cost in agricultural production and to determine performance of the system, the COPAM (Combined Optimization and Performance Analysis Model) software, developed by Lamaddalena (1997) and also reported by Lamaddalena ve Sagardoy (2000), was used. This software was applied to the on-demand pressurized irrigation network of Uludag University Agricultural Application and Research Center. Reliability, pressure head of hydrants, various hydrant configurations, piezometric elevation, discharge, and pipe sizes of the system were analyzed using COPAM software which has a wide range of analysis tools. As a result of the analysis, it was found that there was no any deficiency in the system at hydrant level. Moreover; as an alternative scenario, the pipe diameters of existing irrigation system were computed using COPAM, and performance of the system re-analyzed using these computed diameters. Although lower pipe sized were obtained from the calculation, the performance analysis showed that there was no any significant difference on the performance of the system.