Türkiye'de yabancı sermayeye yönelik mali teşvikler (1980'den günümüze)

Abstract

Doğrudan yabancı yatırımlar gelişen ülkelerde sanayiinin gelişmesi ve büyüme için çok önemli bir etken olduğu gözlemlenmektedir. Coğrafi konumu, zengin doğal kaynakları, yüksek kaliteli ve verimli işgücü Türkiye’yi yatırımlar için cazip bir yer haline getirmektedir. Türkiye benzer ülkelerle karşılaştırıldığında her zaman çok düşük miktarda doğrudan yabancı yatırım çekebilmiştir. Bunun sebepleri, kayıt dışı ekonomi, yolsuzluklar, siyasi istikrarsızlık v.b. diye sayılabilir. Bugünün dünyasında ileri teknoloji ve sermaye açığı bulunan ülkeler için en önemli şey yabancı sermaye girişini arttırmak ve hızlandırmaktır. Bunu sağlamanın yolu da yabancı yatırımlara en elverişli şartları sağlayacak bir ekonomik emin oluşturabilmektir. Türkiye’nin yabancı yatırımcı karşısındaki cazibesini koruması ve geliştirmesi ancak bu beklentileri karşılayan istikrarlı bir ekonomik yapıya sahip olmasıyla mümkün olacaktır. Bunun için, uzun dönemde siyasi ve ekonomik istikrar sürdürülmelidir. Kayıt dışı ekonomi, kayıt içine alınmalı çünkü, bu durum yabancı yatırımcıya karşı haksız rekabet yaratıyor. Kanunlar ve vergi sistemi daha istikrarlı ve uygulanır hale getirilmelidir. Halihazırdaki karmaşık vergi sistemi basitleştirilmelidir. Doğrudan yabancı yatırımlar konusunda başarılı olmuş ülkeler örnek alınarak ücretsiz arsa, başlangıç sürecinde vergi muafiyeti gibi teşvikler geliştirilmelidir.

Foreign Direct Investment has been increasingly seen as an important stimulus to the industrial growth and development for developing countries. Factors such as Turkey’s geographic location, rich natural resource base, highly skilled and productive labor force make it a very attractive destination for investment. Turkey has always attracted very low inflows of foreign direct investment relative to other comparable countries. Several reasons for this low performance can be listed as the unregistered economy, corruptions, political instability and so on. In The world of today the most important thing in countries where there is a lack of tecnology and capital is to increase and hasten the flow of foreign capital. To do this it iş necessary to create the economic environment that would create the most suitable conditions for foreign investment. Turkey needs to meet these expectations supported by a stable economic structure if it wants to develop its attractiveness in the eyes of the foreign investor. For this, political and economic stability needs to be sustained in long term. The unregistered economy that needs to be struggled aganist as it creates unfair competition for foreign investors. The legal framework and tax system that need to be stabilized and enforced. The currently complicated tax system needs to be simplified. Develop and implement incentive mechanısms used by countries succesful in attracting foreign direct investment such as providing free land, tax holiday for a certain start-up period and so on.