Bursa'da tekstil ve otomotiv sektöründe çalışan işçilerin yaşam kalitesi ve bunu etkileyen etmenler

Abstract

Bursa'daki tekstil ve otomotiv sektöründe çalışan işçilerin yaşam kalitelerini belirlemek ve yaşam kalitesini etkileyen faktörleri saptamak amacıyla yaptığımız araştırma tanımlayıcı ve ilişkilendirici olarak planlanmıştır. Araştırma 25 fabrikada 449'u tekstil ve 251'i otomotiv sektöründen olmak üzere 700 işçi üzerinde yapılmıştır. Katılımcılara sosyodemografık özellikler, işyeri ve çalışma ortamıyla ilgili sorular ve SF-36 yaşam kalitesi ölçeği anket formu uygulanmıştır. Araştırma kapsamına alınan 700 işçinin % 72.3'ü (n=506) erkek. % 27.7'si (n=194) kadın olup yaş ortalaması 30'dur. Katılımcıların % 40.6'sı (n=284) lise ve dengi okul mezunu, % 41.1'i (n=288) Marmara Bölgesi doğumludur. İşçilerin % 56.1'i (n=393) halen sigara kullanmakta, % 41.4'ü (n=290) günlük gazete okumakta ve % 47'si (n=329) ara sıra ya da düzenli olarak spor yapmaktadır. İşçilerin % 89.4'ü (n=626) sürekli işçi, % 89.9'u (n=629) vardiyeli sistemde çalışmaktadır. Yaptığı işi sevenlerin oranı % 68.4 (n=479) olup % 61.6'sı (n=431) günde 8 saat çalışmaktadır. İşçilerin ailelerinin ortalama aylık gelir düzeyi 402.390.000 TL'dir. İşçilerin bulundukları işyerlerinin tamamına yakınında işyeri hekimi olup % 67.9'unda (n=475) periyodik muayene yapılmaktadır. Yaptığımız araştırma sonucunda yaşam kalitesinin kadınlarda daha yüksek olduğu, yaşla beraber azaldığı, bekarlarda daha yüksek olduğu, öğrenim derecesi yükseldikçe arttığı saptanmıştır. Yaşam kalitesi sigara vb. alışkanlıklardan olumsuz, spor vb. aktivitelerden olumlu etkilenmektedir. Çalışılan işkolu ile yaşam kalitesi alan puanları arasında anlamlı fark bulunmuş ama toplam yaşam kalitesi arasında anlamlı fark bulunamamıştır. Vardiya ve fazla çalışma saatlerinin yaşam kalitesini olumsuz etkilediği saptanmıştır. Yaşam kalitesi ailenin gelir düzeyinin yükseldikçe artmakta, yapılan işin sevilmesi olumlu etkilemektedir. Yaşam kalitesi kronik hastalığı olanlarda sağlıklı kişilere göre daha düşük seviyededir. Yaşam kalitesi subjektif ve değerlendirilmesi zor bir kavram olup önemi her geçen gün artmaktadır. Yaşam kalitesi insanın kültürü dahil olmak üzere eğitim, gelir düzeyi, alışkanlıklar, psikoloji, yaş, iş , işyeri ve çalışma koşulları gibi birçok faktörden doğrudan ya da dolaylı olarak etkilenmektedir.

Our study, the aim of which was to determine the quality of life of textile and automotive industry employees in Bursa and to determine the factors effecting their quality of life, was planned as a descriptive and analytic study. The research covered 700 employees-449 in textile industry and 251 in automotive industry- in 25 factories. Questions about socio-demographic characteristics, work-place and working environment were asked and SF-36 life quality scala was applied. The percentage of men was 72.3 % (n=506) and of woman was 27.7 % (n=194). Mean age was 30. 40.6 % (n= 284) of participants were secondary school graduates and 41.1 % (n=288) were bom in Marmara region. 56.1% (n=393) were smokers, 41.4 % (n=290) read a newspaper everyday and 47 % (n=329) had physical exercise occasionally or regularly. 89.4 % (n=626) of employees were permenant workers and 89.9 (n=629) worked in a shift. 68.4% (n=479) enjoyed their jobs and 61.6 % of the (n=431) employees worked 8 hours a day. The mean family income was 402.390.000T.L. monthly. There was a physician in almost all work places and periodical examinations were performed in 67.9 % (n=475) of them. As a result of our study, it was found that the quality of life was higher in women and decreased with age. Also it was found that it was higher in singles and increased with the level of education. The quality of life is effected from smoking and other risky behaviour.