Hidrolik motor takozlarının titreşim sönümleme özelliklerine etki eden parametrelerin deneysel olarak araştırılması

Abstract

Motor takozları, yoldan ve motordan gelen titreşimleri sönümlemede önemli rol oynarlar. Titreşim sönümleme özelliğinin yanında ayrıca motorun ağırlığını da taşırlar. Motor takozları, kauçuk (konvansiyonel) takozlar, hidrolik takozlar, yarı aktif takozlar ve aktif takozlar olmak üzere 4 ana kategoriye ayrılmaktadır. Hidrolik motor takozları, yüksek sönüm kabiliyetleri ve farklı frekanslarda ayarlanabilen sönüm özellikleri sayesinde yüksek sürüş konforu sağlamaktadır. Takozda bulunan kanal içinde dolaşan akışkan aracılığı ile yüksek sönüm elde edilmektedir. Ancak eklenen akışkan yüksek frekanslı titreşimlerinde konforun bozulmasına sebep olabilir. Yüksek frekanslardaki konforu iyileştirmek için ayırıcı denilen bileşen eklenmektedir. Bu çalışmada, pasif hidrolik motor takozlarının sönümleme özelliklerini etkileyen parametreler deneysel olarak incelemiştir. Kauçuğun kimyasal yapısı, kanal kesit alanı ve yağ hacmi gibi faktörler değiştirilerek, belirli frekanslarda dinamik direnç ve faz açısı değerleri elde edilmiştir. Parametrelerde yapılan değişikliklerin sonuçlara etkisi ve hangi parametrelerin daha etkili olduğu analiz edilmiştir. Deney sonuçları, istenen takoz performansını sağlayan optimum bir tasarım elde etmek amacıyla kullanılmıştır. Optimizasyon sürecinde, uygun sınırlar belirlendiğinde deney ve optimizasyon sonuçlarının yakın olduğu görülmüştür.

Hydraulic engine mounts play an important role in dampening vibrations from the road and the engine. In addition to their vibration-damping capability, they also support the weight of the engine. Engine mounts are classified into four main categories: conventional rubber mounts, hydraulic mounts, semi-active mounts, and active mounts. Hydraulic engine mounts provide high damping capabilities and adjustable damping properties at different frequencies, thus ensuring high driving comfort. High damping is achieved through the circulation of fluid within the channel inside the mount. However, the added fluid can lead to a degradation of comfort in high-frequency vibrations. An additional component called a decoupler is incorporated to improve comfort at high frequencies. This study experimentally investigated the parameters influencing the damping characteristics of passive hydraulic engine mounts. The effects of parameter variations on the results and the identification of the most influential parameters were analyzed. Factors such as the chemical composition of the rubber, the cross-sectional area of the inertia track, and oil volume were modified to obtain dynamic stiffness and phase angle values at specific frequencies. The experimental results were utilized to achieve an optimal design that meets the desired performance of the engine mounts. It was observed that the experimental and optimization results were close to each other when appropriate boundary conditions were defined.