Bursa Nilüfer Çayı suyunun genotoksik etkilerinin balık mikronukleus testi ile değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalısmada Bursa' nın önemli su kaynaklarından, evsel ve endüstriyel atıklarla kirlenmekte olan Nilüfer çayında özellikle ağır metaller ve organik maddelerin genotoksiketkileri belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla Oreochromis niloticus (israil sazanı) periferaleritrositlerinde mikronukleus testi gerçekleştirilmistir. Nilüfer çayı, birçok sanayi bölgesinden geçen ve günümüzde kirliliğiyle tanınan bir sukaynağıdır. Çalışmada Nilüfer çayının önemli ve kirlilik oranı yüksek 3 istasyon belirlenmiş ve ayrıca temiz istasyon olarak çayın kaynağa yakın bölgesinden su örnekleri alınarak çalışmalar laboratuvar ortamında gerçekleştirilmistir. Çalışmada kullanılan balıklar canlı olarak temin edilmiş ve çalışma süresince üniversiteye ait havuzlarda temiz suda bekletilerek ortama uyumları saglanmıştır. Toksik etki sebebiyle,çay suyunun ancak %10 ve %20' lik konsantrasyonları, 3 ve 6 günlük sürelerle uygulanmıştır. Her konsantrasyon ve muamele zamanı için 4' er balık kullanılmıştır. Çalışma sonucunda mikronukleus frekanslarının konsantrasyonlar ve muamele zamanları ile karşılaştırıldığında anlamlı artış göstermediği, ancak kirli istasyonlardaki mikronukleusfrekanslarının temiz istasyondakilere oranla anlamlı farklılık gösterdiği bulundu. Total çekirdek anomalisi oranları tüm istasyonlardaki konsantrasyonlar kendi aralarında karşılaştırıldığında, konsantrasyonlar arasında anlamlı bir farklılık bulundu. Muamele zamanları göz önüne alındığında total çekirdek anomalisi oranında anlamlı bir farklılık bulunmamakla beraber istasyonlar arasında temiz istasyonla karşılaştırıldığında total çekirdek anomalisi bakımından anlamlı bir farklılık gözlendi. Çayın kirlilik analizleri, çalışmamızın sonuçları ile karşılaştırıldı ve özellikle ağır metal kirliliği açısından değerlendirildi.

Nilüfer stream is one of the important water source of Bursa and it is polluted byindustrial and domestic wastes. In this study we aimed to evaluate the genotoxic effects ofthe heavy metals and organic substances which are released in Nilüfer stream by industrialand domestic wastes. For this reason, micronucleus test was performed in peripheralerythrocytes of Oreochromis niloticus (nile tilapia).Nilüfer stream passes through many industrial zones and known by it?s pollution. Inthe present study, water samples were collected from 3 different highly contaminatedlocations and one clean sampling site was choosen near the source; the studies wereperformed under laboratory conditions.The fishes we have used in this study were collected alive and during the experimentsthey were acclimated with clean water in the pools of the university. Because of the toxiceffects of the samples, we exposed the fishes the 10% and 20% concentrations of the testwater for 3 and 6 days. 4 fishes were used for every concentration and sampling time.When micronuclei frequencies were compared with concentrations and time they didnot show significant increase. However micronuclei frequencies in polluted samplesshowed significant increase when compared with clean test water. Total nuclearabnormalities were increased significantly in all test samples compared withconcentrations. There were not significant differences between total nuclear abnormalitiesand sampling times, but we found a significant difference between the clean test water andpolluted test samples. The chemical/physical analyses of Nilüfer stream was comparedwith our results esspecially in terms of heavy metal proportions.