İleri evre küçük hücreli dışı akciğer kanserlerinde erken tedavi yanıtının PET/CT ile değerlendirilmesi ve PET/CT'nin tedavi yönetimine katkısı

Abstract

İleri evre küçük hücreli dışı akciğer kanserleri (KHDAK), kanser nedenli ölümlerin başlıca nedenidir. Temel tedavi yöntemi kemoterapi (KT), radyoterapi ve kombinasyonlarıdır. Günümüzde tedavi yanıtının değerlendirilmesinde bir metabolik görüntüleme yöntemi olan PET/BT'nin vazgeçilmez bir rol oynadığı kabul görmüştür. Retrospektif özellikteki bu çalışmada 2. veya 3. kür KT sonrası erken dönem tedavi yanıtının PET/BT ile değerlendirilmesi ve tedavi yönetimine katkısının araştırılması amaçlandı.Histopatolojik olarak KHDAK tanısı almış, 27'si 2 kür KT sonrası (Grup 1), 67'si 3 kür KT sonrası (Grup 2) ara PET/BT ile erken dönem tedavi yanıtı değerlendirilen toplam 94 hasta çalışmaya dahil edildi. Hastalar 12 ile 44 ay süreyle takip edildi. Gruplar kendi aralarında progresif metabolik hastalık (PMH), stabil metabolik hastalık (SMH), kısmi metabolik yanıtlı hastalık (KMYH) ve belirgin metabolik yanıtlı hastalık (BMYH) olarak 4 metabolik yanıt sınıfına ayrıldı. Progresyonsuz sağkalım (PSK) ve toplam sağkalım (TSK) açısından gruplar ve grup içi metabolik yanıt sınıfları Kaplan-Meier yöntemi ile analiz edildi. Bağımsız değişkenler için regresyon analizi kullanıldı. Ara PET/BT sonrası KT'si değiştirilmeyen ve sağkalım gösteren hastalara tedavi bitiminde ve tedavi değişikliği yapılan bazı hastalara daha sonra üçüncü PET/BT yapılarak nihai metabolik yanıtlar değerlendirildi.Gruplar arasında PSK açısından anlamlı bir fark saptanmadı. Daha çok sayıda evre IV hasta içeren Grup 2'de daha kısa TSK saptandı. Her iki grupta da PMH ve SMH'a sahip metabolik yanıtsız hastalar ile KMYH ve BMYH'a sahip metabolik yanıtlı hastalar arasında hem PSK hem de TSK açısından anlamlı ilişki saptandı (P<0,001). KT'si değiştirilmeden tedavisi tamamlanan hastalarda son PET/BT'de ara PET/BT'de saptanamayan metabolik progresyonlar saptanarak hastaların metabolik sınıf yanıtlarının değiştiği görüldü ve gerekli tedavi değişiklikleri yapıldı. Ara PET/BT sonrası ikinci seçim KT'ye geçilen hastalarda üçüncü PET/BT ile yeniden metabolik yanıt değerlendirmesi yapılarak gereken hastalarda tedavi yeniden düzenlendi.Bu retrospektif araştırmanın verilerine göre PET/BT'nin KHDAK'de metabolik yanıt sınıflarını doğru bir şekilde öngörebileceği, cerrahiden yara görebilecek hastaların tespitinde yararlı olabileceği ve tedavi yönetimini büyük bir oranda değiştirebilme gücüne sahip bir yöntem olduğu görülmektedir. Buna ek olarak tedavi bitiminde veya tedavi değişikliği sonrası yapılan üçüncü PET/BT'deki metabolik değişikliklerin görülebilmesi ve doğru yönetilebilmesi için ara PET/BT görüntülemesinin hasta yönetimi açısından çok değerli bir yeniden evreleme ve takip yöntemi olduğu aşikardır.

Advanced stage non small cell lung cancer (NSCLC) is a leading cause of cancer-related deaths. The main treatment method was chemotherapy or radiation therapy alone or in combination. Currently, as a molecular imaging modality, PET/CT has been accepted to have an essential role in the evaluation of treatment response. The aim of this retrospective study was to evaluate the early treatment response after 2 or 3 cycles of chemotherapy by PET/CT and to investigate the potential contribution of PET/CT to treatment strategies.A total of 94 patients with histopathologically proven NSCLC, were included in this study in whom the early treatment response evaluation was made by PET/CT after 2 cycles (group 1; n=27), or 3 cycles of chemotherapy (group 2; n=67). Patients were followed-up for 12 to 44 months. The groups were classified into four metabolic response categories such as progressive metabolic disease (PMD), stable metabolic disease (SMD), disease with partial metabolic response (DPMR) and disease with marked metabolic response (DMMR). Both groups and metabolic response subgroups were analyzed with Kaplan-Meier method for progression-free survival and overall survival, statistically. Regression analysis was used for independent variables. In patients that still survived and had no change in chemotherapeutic regimen after interim PET/CT and in patients that had an alteration in treatment, a third PET/CT scan were undertaken afterwards to evaluate the final metabolic responses.No statistically significant difference was found between groups for PFS. In group 2, with a great number of stage 4 patients, shorter OS was determined. There was a statistically significant relationship between metabolic non-responders with PMD and SMD and metabolic responders with DPMR and DMMR for PFS and OS (P<0,001). When metabolic progression, that was not apparent on interim PET/CT, was detected on final PET/CT in patients in whom the chemotherapy finished without a change in regimen, it led to a change in metabolic response categories and necessary treatment modifications were made thereafter.A third PET/CT imaging was performed to reevaluate the metabolic response in patients receiving second-line chemotherapy after interim PET/CT and a third-line chemotherapy was planned.According to the data of this retrospective study, it appears that PET/CT can accurately predict the metabolic responses, be useful to detect which patient will benefit from surgery, and change patient management significantly. It is obvious that interim PET/CT is a valuable method with its potential predictive value of metabolic response on the third PET/CT performed at the end of the treatment or after alteration in treatment.