Kadın üniversite öğrencilerinin değer yönelimleri ve sosyal temsillerinin değişim olasılıkları: Barış ve savaş üzerine odak grup tartışmalarına katılımın etkisi

Abstract

Barış ve savaş, zihnimizde kendileriyle ilgili sosyal temsiller oluşturduğumuz ve aynı zamanda kendilerine bir değer atfettiğimiz ya da kişisel/sosyal değerlerimizle çok yakından ilişkili olan kavramlardır. Mevcut çalışma, barış ve savaş hakkındaki bir grup tartışmasında tekrarlı biçimde yer almanın, katılımcıların bu kavramlarla ilişkili değer yönelimlerinde ve bu kavramlara dair sosyal temsillerinde bir fark yaratıp yaratmayacağını incelemek üzere yapılmıştır. Bu soruya yanıt aramak için araştırma ve kıyaslama olmak üzere iki grup oluşturulmuştur. Araştırma grubunu Uludağ Üniversitesi’nde eğitim gören kadın öğrenciler oluşturmaktadır. Bu grup katılımcıları ile haftada bir saat olmak üzere 5 hafta boyunca barış ve savaş kavramlarının tartışıldığı odak grup görüşmeleri yürütülmüştür. Kıyaslama grubunda ise Türkiye’nin çeşitli üniversitelerinde eğitim almakta olan kadın öğrenciler yer almaktadır ve bu grup ile odak grup çalışması yürütülmemiştir. Tüm katılımcılardan değer yönelimleri, barış/savaş temsil içerikleri ve barışa/savaşa yönelik tutumlar hakkında bilgi toplanmıştır. Değer yönelimlerinin ve sosyal temsillerin değişim olasılıklarını inceleyebilmek için iki gruptan da üç farklı zamanda veri toplanmıştır. İlk zamana ait korelasyon analizi sonuçları, savaşa yönelik olumlu tutumların muhafazacılık ve özgenişletim değer boyutlarıyla pozitif, yeniliğe açıklık ve özaşkınlık değer boyutlarıyla negatif; barışa yönelik olumlu tutumların ise özgenişletim ile negatif, özaşkınlık ile ise pozitif ilişkili olduğunu göstermektedir. Tekrarlı ölçümlerde varyans analizi sonuçları beş haftalık süreçte tüm katılımcıların yeniliğe açıklık puanlarının arttığını ve özaşkınlık puanlarının azaldığını göstermektedir. Grup-zaman etkileşimlerinin gözlendiği sonuçlarda, odak grup görüşmelerine katılan araştırma grubunun özgenişletim puanları düşerken, kıyaslama grubunun ise arttığı görülmektedir. Ayrıca araştırma grubunun beş haftada özaşkınlık değeri ortalaması, kıyaslama grubuna kıyasla anlamlı olarak daha az düşüş göstermektedir. Ancak odak grup görüşmeleri sonlandıktan üç ay sonra grup-zaman etkileşimleri artık gözlenmemektedir. Test-tekrar test korelasyon sonuçları her iki grubun da değer önceliklerinin kısa süreçte yüksek, uzun süreçte orta düzeyde tutarlılık sergilediğini işaret etmekle birlikte araştırma grubunun değer kalıcılığının kıyaslama grubundan daha düşük olduğunu göstermektedir. Barış ve savaş temsil içeriklerinden elde edilen sonuçlar ise araştırma grubunun barış ve savaş temsili yapısı ve içeriklerinin odak gruplarda yürütülen tartışmalara bağlı olarak değişim gösterdiğini, barış temsilinde grup tartışmaları sonrasında pozitif barış ile eşleşen kelimelerin sıklıklarının kıyaslama grubuna kıyasla anlamlı olarak arttığını, savaş temsilinde ise güç ve güç ilişkileri ile ilişkili kelimelerin grup tartışmalarına bağlı olarak temsil içeriğinde daha sık göründüğünü göstermektedir. Sonuç olarak elde edilen bulgular odak gruplarda barışı ve savaşı tartışmanın sosyal temsiller ve değerler üzerinde etkisi olduğunu ortaya koymaktadır.

Peace and war are concepts that we create social representations about themselves in our minds and that we also attribute a value to or that are very closely related to our personal/social values. The present study was conducted to examine whether repeated involvement in a group discussion about peace and war would make a difference in participants' value orientations and social representations of these concepts. In order to seek an answer to this question, two groups, namely research and comparison, were formed. The research group consisted of female students studying at Uludağ University. Focus group discussions were conducted with the participants of this group, one hour a week, for 5 weeks, in which the concepts of peace and war were discussed. In the comparison group, there were female students studying at various universities in Turkey, and a focus group study was not conducted with this group. Information about value orientations, peace/war representations and attitudes towards peace/war were collected from all participants. Data were collected from both groups at three different times in order to examine the possibilities of change in value orientations and social representations. Correlation analysis results showed that positive attitudes towards war were correlated positively with conservatism and self-enhancement value dimensions, and negative ly with openness to experience and self-transcendence value dimensions; On the other hand, it showed that positive attitudes towards peace are negatively related to self-enhancement and positively related to self-transcendence. The results of repeated measures ANOVA showed that the means of openness to experience increased and selftranscendence decreased in a five-week period of all participants. Also, group-time interactions were observed. It was seen that while the means of self-enhancement of the research group decreased, the comparison group’s means increased. In addition, the means of self-transcendence of the research group decreased significantly less than the comparison group during five weeks. However, three months after the focus group discussions ended, group-time interactions were no longer observed. Test-retest correlation results indicated that the stability of value priorities of both groups was high in the short term and moderate in the long term, but showed that the value stability of the research group is lower than that of the comparison group. The results obtained from the content of the representation of peace and war indicated that the structure and content of the representation of peace and war of the research group changed depending on the discussions carried out in the focus groups, the frequency of words related to positive peace after group discussions in the representation of peace increased significantly compared to the comparison group, and in the representation of war, the frequency of words associated with power and power relations increased significantly after group discussions. As a result, the findings revealed that discussing peace and war in focus groups has an impact on social representations and values.