Kültürleşme stratejilerinin dış grup tarafgirliği ile ilişkisi: Türkiye’de yaşayan Boşnak göçmenlerle bir inceleme

Abstract

Kültürleşme stratejilerinin dış grup tarafgirliği ile bağlantılarını belirlemeyi hedefleyen bu tez çalışmasında, kültürleşme stratejileri ve dış grup tarafgirliklerinin ardında yer alan sosyal psikolojik süreçler Sosyal Kimlik Kuramı ve Sistemi Meşrulaştırma Kuramı varsayımlarından temellendirilen hipotezlerle sınanmıştır. Kültürleşme stratejileri ve ilişkili süreçleri belirleme hedefindeki yedi ölçüm aracı ve bir demografik bilgi formundan oluşan bu çalışmada katılımcıların örtük dış grup tarafgirliklerini belirlemek amacıyla Örtük Çağrışım Testi kullanılmıştır. Türkiye’de yaşayan 93 Boşnak katılımcıdan veri toplanan bu çalışmadaki korelasyon analizi sonuçları etnik özdeşleşme, algılanan dini inanç-pratik benzerliği, kültürel benzerlik, etnik benzerlik, algılanan izin verici ve kısıtlayıcı tutumlar, açık ve örtük dış grup tarafgirliği ve algılanan meşruluğun benimsenen kültürleşme stratejileri ile ilişkili olduğunu göstermiştir. Regresyon analizi sonuçları, bütünleşme stratejisinin etnik özdeşleşme, algılanan etnik benzerlik, dini inanç ve pratikler bakımından algılanan benzerlik ve Türk gruba yönelik açık tarafgirlik tarafından; ayrışma stratejisinin ise etnik özdeşleşme, algılanan kültürel benzerlik ve Türk gruba yönelik açık tarafgirlik tarafından yordandığını göstermiştir. Etnik özdeşleşme ve dini inanç ve pratikler bakımından algılanan benzerlik asimilasyon stratejisini yordarken; eğitim seviyesi, dini inanç ve pratikler bakımından algılanan benzerlik ve Boşnak gruba yönelik örtük tarafgirliğin de marjinalleşme stratejisini yordadığı gözlenmiştir. Açık ve örtük Türk grubu tarafgirliğini yordayan değişkenlerin belirlenmesi amacıyla yapılan regresyon analizi sonuçları, açık Türk tarafgirliğinin, toplumsal sisteme yönelik algılanan meşruluk tarafından; örtük Türk grubu tarafgirliğinin ise etnik kimliği tanımlama biçimi değişkeni tarafından yordandığını göstermiştir. Farklı kültürleşme stratejilerini açıklama gücü bulunan tarafgirliğin açık ve örtük olan farklı formları, kültürleşme stratejilerinin olası stratejik ya da içselleştirilmiş nitelikleri üzerinden tartışılmıştır.

The purpose of the current study, which aims to determine the relationship between acculturation strategies and outgroup favoritism, the social psychological processes behind the acculturation strategies and outgroup favoritisim are tested with hypotheses based on the assumptions of Social Identity Theory and System Justification Theory. With the aim of identifying acculturation strategies and related processes, a demographic information form, seven measurement tools, and for the purpose of determine the implicit biases Implicit Association Test was used. The results of the correlation analysis, which data were collected from 93 Bosniak participants living in Turkey, revealed that ethnic identification, perceived religious belief-practice similarity, cultural similarity, ethnic similarity, perceived permissive and restrictive attitudes, explicit and implicit out-group favoritism, and perceived legitimacy shown to be associated with acculturation strategies. The results of the regression analysis showed that the integration strategy was predicted by ethnic identification, perceived ethnic similarity, perceived similarity in terms of religious beliefs and practices, and explicit favoritism towards the Turkish group; segregation strategy was predicted by ethnic identification, perceived cultural similarity, and explicit favoritism towards the Turkish group. While the ethnic identification and perceived similarity in terms of religious beliefs and practices predicts the assimilation strategy; it was observed that the education level, perceived similarity in terms of religious beliefs and practices, and implicit favoritism towards the Bosnian group predicted the marginalization strategy.The results of the regression analysis conducted to determine the variables that predicted explicit and implicit favoritism toward Turks were showed that the perceived legitimacy of the social system was predicted explicit Turkish group favoritism and the way of defining ethnic identity was predicted the implicit Turkish group favoritism. Different forms of favoritism, which have power to explain different acculturation strategies, are discussed around possible strategic or internalized qualities of acculturation strategies