Otomatik tanımlama sistemlerinin çok kriterli karar verme yöntemleriyle seçimi

Abstract

İşletmeler faaliyet gösterdikleri sektör içerisindeki sürekliliğini sağlamak ve rekabet ortamında büyümek için mevcut kaynakları hakkında doğru bilgiler edinerek adımlarını sağlam atmak istemektedir. Bilgilerin edinilmesinde yaşanılan zorluklar nedeniyle otomatik tanımlama sistemlerinden yararlanılmaktadır. Mevcut kaynakların saptanmasında en çok zorluk yaşanan sektörlerden biri lojistik sektörüdür. Bu nedenle lojistik sektöründe kullanımı en uygun olan otomatik tanımlama sistemlerinin seçimi istenmektedir. Karar vericiler tarafından tercih edilen sistem radyo frekanslı tanımlama sistemidir. Radyo frekanslı tanımlama sistemleri birbirinden ayrı üç parçası bulunan otomatik tanımlama sistemleri içerisinde yer alan sistemlerdir. Sistemin kendi içerisindeki anten, etiket ve okuyucu parçalarının kullanım prensibine göre seçimi tezin ana konusunu oluşturmaktadır. Karar vericilerinin alternatifler arasından seçim aşamasında yaşadığı problemler çok kriterli karar verme yöntemleri ile aşılmaktadır. Problemlerin çözümünde beş farklı karar verici ile yapılan değerlendirmeler ve literatür araştırmaları ile belirlenen kriterlerin ağırlıkları için en iyi-en kötü yöntemi kullanılmıştır. Bulunan ağırlıklar, PROMETHEE ve MOORA yöntemlerinde kullanılarak iki yöntem için de sonuçlar elde edilmiştir. Her iki yöntemde de alternatiflerin seçimi için sıralamalar oluşmaktadır. Karar vericilerin elde ettikleri sıralamaları her iki yöntemde de benzerlik göstermekte ve alternatifler arasından seçim yapmalarını sağlamaktadır. Her karar verici için bu alternatifler arasından kendi ihtiyaçlarına en uygun olanı bulunmaktadır. Tez çalışmasında radyo frekanslı tanımlama sistemini oluşturan bileşenlerin her biri için çok kriterli karar verme yöntemlerinin uygulanması ile literatüre katkı sağlanmaktadır. Aynı zamanda aynı sektör içerisinde bulunan ancak farklı ihtiyaçları bulunan işletmelerin radyo frekanslı tanımlama sistemini tercih etmeleri bakımından genel bir görüş sunarak ileriki çalışmalara zemin hazırlamaktadır.

Businesses want to take firm steps by obtaining accurate information about their current resources in order to ensure their continuity in the sector in which they operate and to grow in a competitive environment. Automatic identification systems are used because of the difficulties in acquiring information. One of the sectors that have the most difficulty in determining the available resources is the logistics sector. For this reason, the selection of automatic identification systems that are most suitable for use in the logistics sector is desired. The system preferred by the decision makers is the radio frequency identification system. Radio frequency identification systems are systems that are included in automatic identification systems with three separate parts. The main subject of the thesis is the selection of the antenna, tag and reader parts of the system according to the principle of use. The problems experienced by the decision makers during the selection process among the alternatives are overcome by multi-criteria decision making methods. In the solution of the problems, the best-worst method was used for the weights of the criteria determined by the evaluations made with five different decision makers and the literature research. The weights found were used in the PROMETHEE and MOORA methods, and results were obtained in both methods. In both methods, rankings are formed for the selection of alternatives. The rankings obtained by the decision makers are similar in both methods and enable them to choose among the alternatives. For each decision maker, among these alternatives, there is the most suitable one for their needs. In his thesis, he contributes to the literature by applying multi-criteria decision making methods for each of the components that make up the radio frequency identification system. At the same time, it lays the groundwork for future studies by presenting a general view in terms of companies in the same sector but with different needs preferring the radio frequency identification system.