Ortaokul öğretmenlerinin sınıfta karşılaştığı disiplinsorunları ve bunlara çözüm bulma stratejileri

Abstract

Okullarda sınıfın düzenini bozan, eğitimi aksatan her türlü davranış istenmeyen öğrenci davranışı olarak kabul edilmektedir. Bu davranışlar eğitim öğretim sürecini olumsuz yönde etkilemekte ve öğretmenlerin mesleki tatmin düzeyini düşürmektedir. Bu araştırma, ortaokulda görev yapan branş öğretmenlerinin sınıfta karşılaştıkları istenmeyen öğrenci davranışlarının görülme sıklığını ve bu davranışlara karşı kullandıkları baş etme yöntemlerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, Bursa ili Nilüfer, Osmangazi, Yıldırım ve Mudanya ilçelerindeki toplam 202 ortaokulda görev yapan 5853 ortaokul branş öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini Nilüfer, Osmangazi, Yıldırım ve Mudanya ilçelerindeki 20 ortaokul ve bu okullarda görev yapan 606 öğretmen oluşturmaktadır. Bu araştırmada veri toplama aracı olarak Şenkulak (2010) tarafından geliştirilen İngilizce öğretmenlerinin sınıf içinde karşılaştıkları istenmeyen öğrenci davranışlarını ve bunlara karşı uyguladıkları stratejilerin öğretmen görüşleri ile belirlenmesi amacıyla hazırlanan anket, araştırmacıdan izin alınarak kullanılmıştır. Veri toplama aracı üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde öğretmenlerin kişisel, görev ve sınıf yönetimi eğitimi bilgilerinin sorulduğu 8 madde, ikinci bölümde sınıfta karşılaşılan disiplin problemlerinin görülme sıklığının sorulduğu 36 istenmeyen öğrenci davranışı, üçüncü bölümde istenmeyen öğrenci davranışlarına karşı kullanılan 31 çözüm bulma stratejisi bulunmaktadır. Ankette 5'li likert ölçeği kullanılmış, verilerin analizinde frekans (f) yüzde (%) istatistiki bilgileri kullanılmıştır. İstenmeyen öğrenci davranışları ile karşılaşma sıklığının, öğretmenlerin cinsiyet, kıdem, mezun olunan fakülte, branş, mesleki alan eğitimi, hizmet içi eğitime katılma durumu ve hizmet içi eğitim programına katılma zamanı değişkenlerine göre dağılımı ve öğretmenlerin istenmeyen öğrenci davranışları için uyguladıkları çözüm bulma stratejilerinin dağılımı gösterilmiştir. Araştırmanın sonucunda; istenmeyen öğrenci davranışlarının dağılımının öğretmenlerin cinsiyet, kıdem, mezun olunan fakülte, branş, mesleki alan eğitimi, hizmet içi eğitime katılma durumu ve hizmet içi eğitim programına katılma zamanı değişkenleri bakımından benzer olduğu görülmüştür. Ayrıca istenmeyen öğrenci davranışları karşısında öğretmenlerin en çok kullandığı çözüm bulma stratejisinin 'öğrenciyi derse katmaya çalışırım' olduğu görülmüştür.

Any behaviour which disrupts the order of the class in schools and hinders education is regarded as undesirable student behavior. These behaviors affect the educational process in a negative way and decrease the level of professional satisfaction of teachers. This research was conducted to determine the frequency of undesirable student behaviours encountered by branch teachers working in secondary school and the way they cope with these behaviors. The survey model was used in the study. The population of the research is composed of 5853 secondary school branch teachers working in 202 secondary schools in the provinces of Nilüfer, Osmangazi, Yıldırım and Mudanya in Bursa. The sample of the research consists of 20 secondary schools and 606 teachers who work in these schools of Nilüfer, Osmangazi, Yıldırım and Mudanya. In this study, Şenkulak's (2010) questionnaire prepared to define unwanted student behaviours encountered by English teachers in class and their strategies practised towards these behaviours was used with the permission of the researcher. The data collection tool consists of three parts. In the first part, there are 8 questions about the personal, job and classroom management education information of the teachers, 36 in the second part about the incidence of the disciplinary problems encountered in classroom and 31 in the third part about the solution strategies against undesirable student behaviors. In the questionnaire, likert scale of 5, frequency (f) and percentage were used in the analysis of data. The frequency range of encountering undesirable student behaviour was studied according to teachers' gender, seniority, faculty that teachers graduated, branch, vocational field training, participating on the job training activity and the time that teachers participated on the job training activity variables. Also the frequency range of solution strategies practised towards undesirable student behaviour was studied. As a result of the research, it has been found that the frequency range of encountering undesirable student behaviour according to teachers' gender, seniority, faculty that teachers graduated, branch, vocational field training, participating on the job training activity and the time that teachers participated on the job training activity variables is similar. Also solving strategy that teachers mostly prefer to cope with undesirable behaviour is 'trying to participate student in the lesson'.