Kutadgu Bilig'in sıklık sözlüğü

Abstract

Kutadgu Bilig İslam'ı kabul eden Türk milletinin ilk edebi eseridir. Bu çalışma Kutadgu Bilig üzerinde yapılan bir dil incelemesidir. Yusuf Has Hacip'in Karahanlı Türkçesi ile yazdığı bu eserin kelime hazinesi kullanım sıklığı açısından incelenmiştir. Bu çalışmada, eser üzerinde öncü ve değerli çalışmalar yapan Reşit Rahmeti ARAT'ın yayımladığı Metin I, Çeviri II, İndeks III, yayınları esas alınarak harf, hece ve sözcük sıklıkları çeşitli yönlerden analiz edilmiştir. Çalışma üç ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde eser tanıtılmıştır. Bu bölümde şiir, şair ve devir hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde çalışmanın metodu ile ilgili bilgi verilmekte ve sözlük kullanım kılavuzu bulunmaktadır. Üçüncü bölümde ise sıkıştırılmış gramatikal indeksi yapılan eserin sözlüğü bulunmaktadır. Yine bu bölümde sözcüklerin sıralı ve tersten sıralı sıklıkları, harf ve hece sıklıkları, hece ve sözcük tipi sıklıkları, isim ve fiil sıklıkları listelenmiştir. Son olarak bulgular başlığı altında yapılan analizlerden elde edilen veriler değerlendirilmiş, sonuç kısmında ise çalışmanın bütünü hakkında bilgi verilmiştir. Bu çalışmanın Kutadgu Bilig ile ilgili çalışmalara katkı sunacağını, Türk dili ve edebiyatı alanında yapılacak çalışmalara kaynaklık edeceğini düşünmekteyiz.

Kutadgu Bilig is the first literary work written by the Turks who accepted Islam. This thesis is a linguistic study on Kutadgu Bilig. The vocabulary used in this work, written by Yusuf Has Hacip in Karahanli Turkish, is examined in term of frequency of usage. Letter, syllable and word frequencies are analyzed in various ways based on Text I, Translation II and Index III, published by Reşit Rahmeti ARAT, who made pioneering and valuable studies on the work. The thesis consists of three main sections. The first section introduces the work and provides information about poetry, the poet and the relevant era. In the second chapter, the methodology is explained, and a dictionary user manual is included. The third section provides a dictionary for the work with grammatical compressed index. Furthermore, this section lists the frequencies of the words in order and reverse order, letter and syllable frequencies, syllable and word type frequencies, noun and verb frequencies. Finally, under the title of findings, the data obtained from the analyses are evaluated, where as in the conclusion part, information is given about the overall study. We believe that this study will contribute to the literature on Kutadgu Bilig and will be a source for future studies to be done in the field of Turkish language and literature.