Bu öğeden alıntı yapmak, öğeye bağlanmak için bu tanımlayıcıyı kullanınız: http://hdl.handle.net/11452/14839
Başlık: Zamir /n/’sinin Türkçedeki fonemorfolojik gelişimi
Diğer Başlıklar: Phono-morphological development of pronominal /n/ in the Turkish
Yazarlar: Kılıç, Ensar
Ersöz, Serpil
Anahtar kelimeler: Zamir /n/’si
Eskicil teklik kategorisi eki
Yardımcı ses
Altay dilleri
Fonem teorisi
Pronominal /n/
Archaic singular category suffix
Auxiliary phoneme
Altaic languages
Phoneme theory
Yayın Tarihi: 31-Oca-2020
Yayıncı: Bursa Uludağ Üniversitesi
Atıf: Kılıç, E. ve Ersöz, S. (2020). “Zamir /n/’sinin Türkçedeki fonemorfolojik gelişimi”. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(38), 565-606.
Özet: Altay dillerindeki, 3. kişi kategorisiyle alakalı zamir ve iyelik çekimlerinin bağlantı noktalarında görülen zamir /n/’sinin kökeni hakkında bugüne dek birçok çalışma yapılmıştır. Zamir /n/’si, Türk lehçelerinde [n, n̪, ŋ] alofonlarıyla sesletilmekte veya /n/>/n̪/>/Ø/ gelişimiyle eriyerek yüzey yapıda kaybolmaktadır. Yapılan çalışmalarda zamir /n/’sinin eskicil 3. kişi zamiriyle ilişkili bir morfolojik kalıntı olduğu konusunda iddialar ortaya atılmış, ayrıca zamir /n/’sinin yardımcı ses olduğuna dair görüşler dile getirilmiştir. Bununla birlikte zamir /n/’sinin Altay dilleri ve Türk lehçelerindeki fonetik varlığına dair araştırmaların sayısı oldukça azdır. İşte bu makalede, zamir /n/’si; yalnızca barındırdığı sesin morfolojisi açısından değil fonem teorisinin imkânlarından da faydalanılarak fonolojik geçmişi yönüyle ele alınmaktadır. Ayrıca önceki çalışmalardan farklı olarak zamir /n/’si kullanıldığı konumlar için ayrı ayrı değerlendirilmiş; üretken-dönüşümlü dil bilgisi bağlamında zamir /n/’si ve Ana Altaycada bulunan eskicil teklik kategorisi eki *+n, yapı bakımından karşılaştırılmıştır. Böylelikle zamir /n/’sinin fonemorfolojik tarihi hakkında yeni bilgilerin elde edilmesi amaçlanmıştır.
Much work has been done about the origin of pronominal /n/ seen in the connection points with case suffixes of third-person possessive suffix and third-person pronoun in Altaic languages. The pronominal /n/ is voiced by [n, n̪, ŋ] allophones in Turkish dialects. Besides, in surface structure, it subjects to development of /n/>/n̪/>/Ø/ sometimes. In studies conducted, claims have been made that pronominal /n/ is a morphological relic associated with archaic third-person pronoun. There were also ideas that the prominal /n/ was an auxiliary phoneme. However, there are very few researches on the phonetic existence of pronominal /n/ in Altaic languages and Turkish dialects. Here in this article, pronominal /n/ was examined not only in terms of the morphological history of the sound it contains but also its phonological background by utilizing the opportunities of phoneme theory. In addition, the pronominal /n/ was evaluated separately for the various locations where it was used. Thus, in the context of generative grammar, the prominal /n/ and the archaic uniqueness category suffix (*+n) in the Main Altai Era were compared in terms of structure. Thus, it is aimed to obtain new information about the morphological and phonological history of the pronominal /n/.
Açıklama: Bu makale, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde Serpil Ersöz'ün danışmanlığında Ensar Kılıç tarafından yazılan “Ana Türkçedeki fonemik yarılmaların eski Türkçedeki yardımcı seslerin oluşumundaki etkisi” adlı yüksek lisans tezinden yararlanılarak üretilmiştir.
URI: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/947579
http://hdl.handle.net/11452/14839
ISSN: 1302-2423
2564-6834
Koleksiyonlarda Görünür:2020 Cilt 21 Sayı 38

Bu öğenin dosyaları:
Dosya Açıklama BoyutBiçim 
21_38_18.pdf624.42 kBAdobe PDFKüçük resim
Göster/Aç


Bu öğe kapsamında lisanslı Creative Commons License Creative Commons